پداستعماریت"Post-colonialism" سیمی بھر

پداستعماریت"Post-colonialism" سیمی بھر

نبشتہ کار: ایس کے بلوچ

 علمی تشدد "Epistemic violence"                                                                   

اے تھیوری"Epistemic violence " ہندوستان ءِ نامداریں پد استعماری نبشتہ کار گیاتری چکرودردی ءَ وتی نبشتانک "Can the Subaltern Speak"  ءِ تہا داتگ۔  "Epistemic voilence" ھما علم ءَ  گوش انت کہ آئی ءَ چہ زرواک ءِ  سانکل گہتر بنت۔ اے علم پدمنتگیں راجاراں ھاموشی ءِ نیمگا بارت۔ گہتریں دماغاں تباہ کنت۔ ظالم ءِ تاریخ ءُ دودمان، ءُ  دگہ بازیں چیز منگ بنت بلئے وتی جند ءِ لس مھلوک کمزور ءُ کُنٹ ذہن گوشگ بنت۔ چہ وتی ساحل ءُ  وسائلاں ءُ دین یا زمین ءِ ارزشت ءَ زِبھر کنگ بنت۔ اے ھما علم انت کہ چہ اِشاں سیمی دگنیا ءِ بنی آمادنی تعلیم ءُ دود ءُ ربیدگ جہل جنَگ بیت ءُ استعماری زبان ءَ استعماری ڈسکوس وانینگ بنت۔ اپسٹمک وائلنس ءَ  پنچُمی کرن ءَ یورپ ءِ طاقت بندات کن انت بلئے انگت دروشم زورگ ءَ انت۔ مرچی دگنیا ءِ بازیں سرڈگار ھمے علم  ءِ آماچ انت۔۔ اے نظام چہ راجکاری، مھلوک ءِ تپاوت، ترقی ءِ پروجیکٹ، نسل کشی، زورانسری ءُ دگہ بازیں بہتام ءِ بنیاد ءَ بندات بیت۔

انچو بلوچ راج ھم مرچی جاہل ءُ کُنٹ زہن، uncivlized ءُ دہشتگرد یا خانہ بدوش، چہ استعماری ڈسکوساں گوشگ   بنت۔ پاکستانی نبشتہ کاراں وڈ وڈیں ڈسکورس پہ بلوچ ءِ نزور کنگ ءَ ودی کتگ۔ ھمے ڈسکورساں  مئے نودربر ءُ دگہ راجانی نودربر وان انت ءُ پدا بلوچ ءِ  راستیں راجدپتر ءُ دودمان ءَ  رد کن انت۔

 مرچیگیں دینی سرڈگار دین ءُ مذہب ءَ وتی وجود ءِ دارگ ءِ  واستہ کارمرز کن انت۔ مرچی  بازیں راجانی ننگ و ناموس تباہی ءِ آماچ انت۔ انچو کرد ءُ فلسطین، بلوچستان ءُ دگہ بازیں سرڈگارانی واھند چہ جبین ءَ ھلاس کنگ بوئگ ءَ انت۔ یک بلیک فیمنسٹ پلاسپرے کریسٹی بوسٹن گوشیت" استعماری طبقہ مدام استعمارذدگانی نیمگا دلگوش نا کنت۔ آ استعمار ذدگاناں عزت نا دنت بلئے کمزور ءَ تباہ کنگ ءِ کوشش کنت۔"

 مذہبی تعلیم ءَ  یک نوکیں رنگے آؤرتگ۔ مسیت ءُ مذہبی کتاب گندگ بنت۔ زانگ لوٹیت مذہب ءِ بنیاد ءَ مردم گیشاں چہ گیش تباہ کنگ بنت۔ انچو یورپ ءِ  طاقتاں سائل ءُ  وسائل، زمین ءُ ثقافت، زبان ءُ دگہ بازیں چیزانی ھلاس کنگ ءُ پہ وتی دیمرئی ءِ ھاترا عیسائی مذہب ءُ وڈ وڈیں سِتک ءُ لہکہ (عقیدہ) دیگرانی سر ءَ مشتگ۔ بزاں مذہبی کتاب ءُ دگہ وڈ وڈیں ڈسکورس استعماری طاقتاں وتی زبان ءَ نبشتہ کتگ انت۔ اے گوں راستی ءَ  واستہ ندار انت۔ آ کدی نبشتہ نہ کنت کہ  وھدے پرنگی ہندوستان ءَ کیت ءُ افغانستان ءِ قبضہ ءَ سر گیپت گڑاں اے وھدا مری قبیلہ پہ وتی بلوچ ءِ  ننگ ءُ  ناموس ءِ پہریزگاری ءِ واستہ بازیں پرنگی کشاں۔ گڑاں انگریز ءَ  زار کیت میر محراب خان ءَ سرنڈر کنگ ءِ بیھار دنت بلئے میر محراب سر ءَ جہل نہ کنت ءُ ھاموش نہ بیت بلکہ آ بازیں پرنگیاں جنت ءُ شہمیر بیت۔ آ نرمزاریں بچاں کدی استعماری نظام ءِ دیما وتی سر جہل نا کتگ۔ بلوچ ءِ ننگ ءُ ناموس ءِ  سوداگری نہ کتگ۔ 

اے راجدپتری گواستانک استعماری کتابانی تہ ءَ نبشتہ کنگ نہ بنت۔ وجہ ایش انت کہ راستیں تاریخ بنی آماں دیما جہد پرما ایت، ظلم ءُ زوارکی ءِ ھلاپ ءَ جنگ کنگ ءَ پرمائیت۔

دومی پندل زبان انت کہ استعماری طاقت زبان ءِ اسکریپٹ ءَ  مہذہبی اسکرپٹ ءِ  بنیاد ءَ جوڈ کنت یا وتی زبان ءَ دیگرانی سر ءَ مُشیت۔ مرچی ما بلوچی زبان ءِ گپ ءَ  بہ جناں گڑاں زانگ بیت کہ بلوچی زبان ءِ اسکرپٹ یک منصوبہ ءِ بنیاد ءَ عربی کنگ بیتگ۔ مرچی بازیں مردم بلوچی زبان ءِ وانگ زانت بلئے نبشتہ کنگ نہ زانت. اِدا مذہب ءِ بلائیں اثرے است۔ بنگالی زبان ءِ اسکرپٹ وتی نہ بوتگ بلئے آئی ءِ سرا گیش کار کنگ بیتگ گڑاں مرچی آ زبان ءِ جند ءِ  اسکرپٹ کارمرز کنگ بوئگ ءَ انت۔ انچو بلوچی زبان ءِ وتی یک اسکرپٹے بیتگ بلئے انگت آ اسکرپٹ زبان زانتاں در نہ گپتگ۔

پیسرا زالم ءُ پدمنتگیں راج ءِ سْیادی الگ بوتگ۔ تشدد کنگ ءُ  پندل سازگ گیش بوتگ بلئے زالم ءِ سْیادی گوں زالم ءَ دگرے بوتگ۔ زالم ءِ جنگ  گوں زالم ءَ  ایٹمی ءُ جہاز ءِ  جنگ بیتگ بلئے  مرچی جہاز ءُ بمب پدمنتگیں راج ءِ سرا ھم کارمرز کنگ  بنت۔

سرپد بوئگ ءِ واستہ اولی ءُ دومی جنگ:

 چوناھا دگنیا ءَ پیسر ءَ مُلکاں مدام وتی طاقت ءِ مضبوط کنگ ءِ واستہ یک ءُ دومی ءَ  گوں جنگ کُتگ۔ انچو کہ پیسر ءَ  دگنیا ءِ تہا درستاں چہ گیش برطانیہ طاقت ور بیتگ بلئے دگنیا ءِ اولی جنگ ءَ پد جرمنی طاقتور جوڈ بیت۔ گڑاں پہ امن ءُ ایمنی ءِ  واستہ 1919 ءَ یک گلے "لیگ آف نیشنز" ءِ نام ءَ   جوڈ کنگ بیت۔ چہ آئی ءَ بازیں سرڈگار آزاد کنگ بنت بلئے ایشی ءِ بے سوبی ءِ سبب یورپ ءِ تھی جیڑہ بوتگ انت۔

دگنیا ءِ  دومی جنگ (1939-1945) ءَ  دو نیمگی یکمشتی ءَ سبب ءَ بندات بیت۔ اولی جرمنی گوں جاپان ءُ اٹلی ءَ وتی یکمشتی ءَ بندات کنت گڑاں پولینڈ جرمنی ءِ چیردستی (قبضہ) ءَ کیت۔ دومی نیمگا برطانیہ، فرانس ءُ  امریکہ  یکمشت بنت جرمنی ءِ یکمشتی ءِ بگیری ءَ اوشت اَنت ءُ جنگ ءِ وھدا سی مُلک بہر زور ایت۔ اے جنگ چہ دگنیا ءِ  اولی جنگ ءَ گیشتر خطرناک بیت۔ بلئے اے وھدا امریکہ ءِ زور گوں وتی جند ءِ مضبوط کنگ ءَ بیت۔

 ایڈورڈ سعید گوشیت امریکہ ھما ھاموشیں ملک بیتگ کہ اشیی ءَ چہ جنگ ءَ نپ چست کتگ۔ وھدے جنگ ھلاس بیت گڑا دگنیا ءِ طاقت دو ملک ءِ دست ءَ  کیت۔ سْیاست ھم دگہ شکلے زور ایت۔ نوک نوکیں ریاست دیما کاینت۔ بازیں سرڈگار آزاد بنت۔ بنگلادیش چہ پاکستان ءَ آزاد بیت۔ افریقن سرڈگار چہ فرانس ءُ جاپان ءَ آزاد بنت۔ اے وھدا دو نظریہ دیما کیت۔ آ دوئیں نظریہ یکے مسلمزم ءُ دومی نینشلزم انت کہ پدمنتگیں راجانی وتی نظریہ انت۔ مذہب ءِ بنیاد ءَ پاکستان چہ ہندوستان ءَ الگ بیت، دگہ بازیں عربانی ملک ھم چہ مہذہبی سوچ و پگر ءِ بنیاد ءَ آزادی گر انت۔ بلئے بلوچستان ءُ الجزائر، ویتنام ءُ دگہ بازیں سرڈگار راجدوستی ءِ بنیاد ءَ آزاد بنت۔ گڑاں امریکہ سوویت یونین ءِ پروشگ ءِ پُشت ءَ بیت۔ پہ سوویت یونین ءِ  پروشگ ءَ وڈ وڈیں پندل سازیت.

دیم ءَ روان اِنت۔۔۔۔