من چی بہِ وان آں؟
۔۔۔۔۔وہاب مجید ۔۔۔۔۔۔۔۔
مرچاں مئے چاگرد ءَ یک ٹرینڈے دیما آھگ ءَ اِنت آ کتاب مراگش برجا دارگ ءُ کتاب وانگ ءِ شوک اِنت۔ اے سکیّں جوانیں گپے پرچا کہ سوشل میڈیا ءِ اے دور ءَ کہ گیشتریں مھلوک ہمُک روچ ءِ دو کلاک ءُ نیم وھد وتی موبائل فون ءِ کارمرز کنگ ءَ گوازین ایت۔ اگاں ہمے مردم ہمُک روچ بیست ءُ سِی منٹ بہ کش اَنت ءُ کتاب وانگ ءِ ہیل پیداک بکن اَنت گُڑا آھانی علم ءُ زانشتی کدّ روچ پہ روچ ودّان بیت۔
چوناہا کتاب وانگ ءِ سِکین ءَ وَ ہر کس دنت۔ آ بلوچ لبزانتے بہ بیت کہ پنجابی دانشورے۔ سعودی مُلا یے بہ بیت کہ امریکی پادری یے۔ بلے گپ اِش اِنت کہ آ وتی وتی پگر ءُ وتی نیک راہی کتابانی وانگ ءِ گپ ءَ جن اَنت۔ ہر کس ءَ وتی وتی کسانیں مسیتے جوڑ کُتگ ءُ وتی گورا یک ھاسیں پگرے ءَ گوں بندوکیں کتاب جم کُتگ اَنت۔ ہمے پیم ہمُک ریاست وتی ریاستی ادارگانی پائدگانی رکینگ ءَ پہ نویستگ ایں کتاب ءُ سرکاری لبزانتانی کتاباں وانگ ءَ کڈّن کنت۔ ہمے وڑ ایردست ایں راجدوستیں زرمبشتی جہد کار وتی زبان ءُ دود ءُ ربیدگی کتابانی وانگ ءِ گپ ءَ جن اَنت۔
اے گپ راست اِنت ریاستی واکداراں بِگر داں راجی دانشور ءُ نیک راہی مھلوک ءَ درا، اے دُرا نودربراں وتی وتی پگری کتابانی وانگ ءُ در برگ ءِ سکین ءَ دینت دانکہ آیانی ریاستی، راجی یا نیک راہی پگر بہ ودیت ءُ ورنا آہانی پگری جُہد ءَ دیما بہ برانت۔
مئے چاگرد ءِ وانوکانی یک مزنیں ٹکّے ہما اِنت کہ آ گیشتر فکشن وان اِیت بزاں کہ شاعری، آزمانک، گِدار ءُ کِسہّ۔۔۔ ہما لبزانت کہ آئی ءَ وشنود کنت آ ہمائی ءَ وان اِیت۔ آ لبزانک ءَ
aesthetic
ءِ مکسد ءَ زیریت۔ چوناہا ہم زند گوازینگ سکّیں مُشکل ءُ گِرانیں کارے پمشکا انسان ءَ بیست ءُ چار کلاک ءِ تہ ءَ روزگار ءِ ہمراھی ءَ آرام ءُ وشنودی ہم لوٹ اِیت۔ جوانیں سوتے گوشدارگ، نیک راہی بیان گوشدارگ، عشق کنگ، بیگاہ ءَ وتی ہم خیالیں سنگتاں گوں کدّھانی مجلسے اڈ دیگ یا فکشن وانگ، اے دُرا اصل ءَ انسان ءِ وتی جِند ءِ کتھارسس کنگ ءِ وڑ ءُ پیم اَنت۔
وت ءَ وشنود کنگ ءَ پہ فکشن وانگ جوانیں گپے بلے فکشن وانوک اگاں کمّے دیمتر ءَ ہم برو اَنت ءُ سنجیدہیں شاعری، آزمانک ءُ گدار ہم بہ وان اَنت گُڑا وشنودی ءِ ہمراہی ءَ وتی ءُ دومی چاگردانی جھیڑہانی بابت ءَ آھانی پگر ہم پراہ ءُ شاھگان بیاں بیت اِنت۔ چُش کہ فیض، جون ایلیا، سیدّ ءُ عطا شاد ءِ شاعری ءِ وانگ ءُ ٹالسٹاہی، دستوفسکی، کامیو ءُ کافکا ءِ وڑیں مزن نامیں لبزانتانی گدارانی وانگ ءَ گوں انسان زند ءُ چاگرد ءِ بابت ءَ بازیں چیزے دربارت کنت۔
اگاں کسے زند ءُ دنیا ءِ اڑ ءُ جنجالانی راستی ءَ سرپد بیگ لوٹ اِیت گُڑا آئی ءَ فکشن ءِ ہمراہیءَ نان فکشن ہم وانگ لوٹ اِیت چُش کہ راجدپتر، سیاست، معشیت، نیک راہی، فلسفہ، سائنس ءُ ایندگہ بازیں علم ءُ سرھال۔ بگندئے نان فکشن ءِ لبزانک ءِ وانگ ترا وشنود نہ کنت بلے تئی پگر ءَ پراہ ءُ شاھگان الّم کنت۔
وھدے کہ مئے نودربر ءُ ورنایے ءَ کتاب ءِ وانگ ءِ گپ ءَ جن ئے گُڑا آئی ءِ اولی جُست ہمیش بیت۔ "من چی بہ وان آں؟" "مناں لہتے کتابانی ناماں بگوش گوں؟"
منی ھیال ءَ من چی بہ وان آں؟ ءِ جواب ہر کسی وتی گورا است اِنت۔ زائر اِنت یک نودربرے کہ آہی ءَ وتی کورس ءِ کتاباں چہ ابید دگہ ہچ نہ ونتگ آئی ءَ تو کارل مارکس ءِ "جدلیاتی مادیت" ءُ "تاریخی مادیت"ءِ وانگ ءِ صلاہ ءَ نہ دئے۔
منی ھیال ءَ ہر نودربرے کہ نوک نوک کتاب وانگ ءِ شوک داریت گُڑا ہرچی آئی ءَ دوست بیت آ ہما سرھال ءَ بہ وان اِیت۔ آ عشقی شاعری بہ بیت کہ کسان کسانیں آزمانک، کِسہّ ءُ آٹوباہیوگرافی۔ اے لبزانک ءِ انچیں تہر اَنت کہ وانوکاں بے چاڑ نہ کن اَنت۔ بلے المّی اِنت کہ وانوک کم کم ءَ ، ماہ پہ ماہ، سال پہ سال آسانی ءَ چہ مُشکل ءِ نیمگ ءَ روان بکنت ءُ سنجیدہیں لبزانک ءِ وانگ ءَ ہم بُنگیج بہ کنت۔
نودربراں پہ المی اِنت کہ وتی کورس ءِ کتابانی ہمراہی ءَ آ سنجیدہیں ادب ہم بہ وان اَنت دانکہ آ وتی سرزمین ءِ چاگردی ءُ سیاسی جھیڑہاں گوں جوانی ءَ سرپد بہ بنت کہ اے جھیڑہانی اصل سبب چی اِنت؟ بلوچ ءِ چاگرد ءَ " ہیومن ڈیولپمنٹ انڈیکیٹرز" (وانگ ءُ زانگ، جان سلامتی ءُ روزگار) پرچا سّک جہل اَنت؟ ءُ اے جھیڑہ چے پیم گیش ءُ گیوار کنگ بنت؟ گیش ءُ گیواری ءَ پہ اے ہم الّمی اِنت کہ بلوچ استیں عہد ءِ وشھالیں راجانی گوستاں بہ وان اِیت کہ آھاں چے پیم تہاری ءَ چہ رُژناہی ءِ سپر سرجم کُتگ؟
مارا وتی ءُ رودرتکی لبزانک ءِ پجیگ ءَ ہما چاگرد ءُ مُلکانی لبزانک ءُ لبزانت ہم وانگ کپ اَنت کہ آھانی چاگرد مرچی وشھال ءُ آباد اَنت چُش کہ روایربرکتی چاگرد ھاسکر یورپ۔ یات بہ بیت کہ اے ہمے یورپ بیتگ کہ اِدا ہپت سد سال ساری ہر نیمگ ءَ بزّگی، ہمشامی، کم علمی ءُ کُشت ءُ خون ءَ وتی پنجگ ہر چار نیمگ ءَ شہارتگ بیتگ اَنت۔ مارا وانگ ءُ سرپد بیگی اِنت کہ آھاں کُجام گامگیج زُرتگ اَنت کہ آھانی سبب ءَ مرچی روایربرکتی مُلکانی چاگردی، سیاسی ءُ مالی نظام استیں عہد ءِ جوان تریں نظام زانگ بنت اِنت۔
یورپ ءَ چہ پیم چہ تہاری ءَ رُژناہی ءِ سپر کُتگ؟ آھانی راہ ءَ کُجام ڈوک ءُ ڈنگّر اتکگ اَنت؟ ءُ آھاں چہ پیم اے ڈنگّر چہ وتی راہ ءَ دور کُتگ ءُ وت ءَ وشھالی، انسانی برابری ءُ آزاتی ءِ منزل ءَ سر کُتگ؟ اے ہما جُست اَنت کہ ایشانی پسوّ مارا چہ کتاباں رس اَنت پمشکا مارا اے سرھال وانگ لوٹ اَنت۔ مارا اے جُست ءِ پسو ہم درگیجگ لوٹ اِیت کہ ہردے کہ دُنیا ءِ بزگریں راجانی مھلوک ءَ اے موہ دیگ بہ بیت کہ دُنیا ءِ کساس دو سد مُلکانی تہ ءَ آ وتی دلپسندیں مُلکے ءَ بروانت ءُ جاہ منند بہ بنت۔ گُڑا آ پرچا یورپ ءِ روگ ءَ ہُب ناک بنت؟ پرچا آ چین، سعودیہ ءُ ایران ءَ نہ رونت؟
کتاب وانگ پمشکا ہم زروری اِنت کہ ودی بیگ ءَ گوں کم کم ءَ انسان ءِ دماگ ءَ لہتے جُست پیداک بنت کہ آ کے اِنت؟ پرچا پیداک بیتگ؟ زند ءَ مکسدے است یا ناں؟ انسان پرچا مِریت؟ مرگ ءَ چہ پد آ کُجا روت؟ کُجا نہ روت؟ بنی آدم ءِ ودی بیگ ءَ بِگر داں روچے مرچی اے سوال آئی ءَ وتی ساھگ ءِ وڑا ہمراہ اَنت ءُ یلہ نہ کن اَنت. ہمُک زمانگ ءَ فلسفی ءُ نیک راہی راھشوناں وتی وس ءُ واک ءَ اے جُستانی پسو دیگ ءِ کوشش کُتگ اَنت بلے تنے وھدی ہم انسان ءَ یک جوابے ءِ سرا تپاک نہ کُتگ۔ اے جُستانی شوہازگ ءِ سپر تنے وھدی ہم جاری اِنت ءُ اے ہمے کتابانی "ریشنلٹی" ءُ "کریٹیکل تھینکنگ" اِنت کہ جواباں دیگ ءِ کوشش کنگ ءَ اِنت۔ بازیں جواب ترا کتابانی تہ ءَ ہم دست نہ کپ اَنت پرچا کہ بازیں کتابانی جِند وت سرجمیں جُست اَنت۔ آ ترا گیشتر کنفیوز کن اَنت، شکّ ءَ پرما اَنت۔ جُست ، شَکّ ءُ کنفیوژن شر اَنت۔ اے وانوک ءَ راستی ءِ شوہاز ءَ بر اَنت ءُ اے ہمے شکّ ءُ جُستانی برورد اِنت کہ ہمُک زمانگ ءِ ساہنسدان آں نوک نوکیں چیز ءُ ٹیکنالوجی جوڑ کُتگ اَنت ءُ فلسفی آں انسانی زند ءُ ابرم ءِ بابت ءَ نوک نوکیں تھیوری پیش کُتگ اَنت کہ آ چہ گوست ءِ تھیوریاں "ریشنل" بیتگ اَنت۔
المّ نہ اِنت کہ ترا تئی دُراھیں جُستانی پسّو تئی زند ءَ بہ رس اَنت۔ چُش ہم بیت کنت کہ لہتے جُستانی پسّواں تو آوکیں زمانگ ءِ ساہنسدان، فلسفی ءُ لبزانتانی واستا ایر کن ئے ءُ وت دیم ءَ جُنزّ ئے۔
No comments:
Post a Comment