بلوچ ءِ جیڑہ

بلوچ ءِ جیڑہ

انگریزی: زبیدہ مصطفی

بلوچی رجانک: نبیل ارمان

رسانک: ڈان

بلوچستان یک اڑاند ئے چو دارانی گوازی ءِ وڑ ءَ کہ ھچ وڑا نہ ٹہیت ءُ انوگیں جیڑہ کہ یازدہ ھزارہ زورانسری مچھ ءَ کشگ بیت ائے اڑاند ءِگواہی اِنت ائے اجکھی گپّے کہ ھما مردم گوں علم ءُ مہکمیں شائری ءُ ربیدگ ءَ بندوکیں مردم اَنت بلوچ نہ بوھگ ءِسوب ءَزلم ءِآماچ کنگ بوھگ ءَ اَنت
راستیں ھبر اِش اِنت کہ ائے چِست ءُ اِیرانی ھچ وڑا جوان بوھگ ءِ راہ نیست
بلوچستان پاکستان ءِ مستریں صوبہ اِنت ءُ آبادی کم اِنت ۔ائے چہ قدرتی وسائل ءَ پُر اِنت بلے اِشی ءِ جاہ منند چہ درستاں بزگ تر اَنت ءُ چہ ایندگہ جاگھاں چہ گیش پد منتگ اَنت
چہ درستاں گیش ھیال گوریں کنگی نیم وانگ انت۔ بلوچستان ءِ وانگ چہ درستاں نزور تر ءُ گیشتر گونڈو چہ وانگجاھاں دَر اَنت ءُ وانگجاھانی کمی ءَ ھوار آوانی دسترس ءِ ھم بلاھیں جیڑھے اگاں وانگ جاھے ھست ھم بند اِنت۔
بلے اِدئے مردم زانگ ءَ اِبید ھم اسکالرشپ ءِ تہا اڑتگ اَنت اگاں کسےّ ءَ موہ ئے دز بہ کپیت گڑا چہ دوریں سپر ءَ ھم پشت  کنزیت
ائے ھم راستی ئے کہ پاکستان ءِ بازیں ھند زبھر اَنت بلے سک کم کوکار ءُ جاک کن اَنت یک کارے چوں سرجمیں جاوراں مَٹ کُت کنت اِشی ءِ بابت ءَ سرپد بوھگ ءِ واستہ
وھدئے ( آوارن سے یاری ) شبیر رخشانی ءُ عابد میر ءِ نبشتگیں کتاب من ونت گڑاں ائے چیز ءَ گوں آشنا بوتاں کہ ایکٹیوزم ھرچی کُت کنت ۔۔۔ درستاں چہ گیش ھمے بچک آواران ءِ نندوکے ءُ نوں ماسٹر ءِ سند گپتگ ءُآئی ءِ مھر گوں وانگ ءَ ستاکرز اَنت آ نبشتہ کنت کہ آ پرچا جھدکارئے جوڑ بوت۔آ گشیت کہ آ روچ آئی ءَ گوں بِہ بیھال نہ بیت وھدئے آئی ءِ مات آئی ءَ اِجازت کنت 50 کیلومیٹر دور دیم دنت پہ وانگ ءَ اُو ائے دوری ءِ درد آئی ءَ چہ آئی ءِ درکسانی ءَ پلیت ھمے جست آئی ءَ بار بار تج جنت کہ "منی میتگ ءَ وانگجاہ پرچا نیست”؟
"منی میتگ ءَ وانگجاہ پرچا نیست؟”
اے کسان ءُ واناکیں کتاب پہ وانگ ء ُزانگ ء ِجھدکاراں یک راھے۔ من شبیر جست کت کہ تو اردو چیا نبشتہ کن ئے؟ آئی ءَ پسو دات کہ من لوٹاں کہ برز ءِ واکدار اِشی ءَ بوان اَنت چیا کہ آ بلوچی سرپد نہ بنت بلے آئی ءَ را پدا ائے کتاب بلوچی براھوی ءُ پشتو ءَ الّم نبشتہ کنگی اِنت۔
کتابءِ مول چی اِنت؟ ائے شبیر ءِ ھُب ءُ واھگ اِنت گوں علم ءَ ءُ آئی ءِ واھشت اِنت کہ ھمک بلوچ گونڈو وانگجاہ ءَ بروت ءُ آ لوٹیت کہ سرکار اے کار ءَ بہ کنت۔
وانگ ءِ سر ءَ جھد ءُ ائے جیڑھانی سر ءَ تران ءُ زدگیں مردم ائے کار ءِ تہا ھوار کنگ بہ بنت یک شرّیں اثرئے دور دنت اگاں کسّے کار کنگ بلوٹیت۔
ھمے راہ کہ شبیر ءَ گچین کتگ بلوچستان ءِ وانگ ءِ راھبند ءِ رد ءَ بلوچستان ءِ بندیں وانگجاھاں پد ءَ جوانیں رنگے بہ دنت آئی ءَ مردم اے کار ءِ تہا ھوار کُت اَنت کہ وتی ھندانی بندیں وانگجاہ ءُ استادانی اھوالاں سر بکن اَنت ءُ ائے اھوال چہ لس رسانکدر ءَ شنگ کنگ بوت اَنت ءُ پدا ائے دزبندی ءُ تپاس چہ صوبہ ءِ آفسر ءُ علاقائی جاہ منندانی نیمگ ءَ جواب دئیگ بہ بیت بلے آیاں اِشی ءِ سرا دلگوش نہ دات۔ آئی ءَ دگہ بازیں جھگیر ءُ راہ شوھاز اِت بلے ھچ جاگہ آئی ءَ ھچ دست نہ کپت۔ ھمے آسرال اِنت کہ 200 وانگجاہ بند ءُ 210 استاد موجود نہ اِتاں
دگے یک جوانیں گامگیجے زورگ بوت کہ آواران ءِ وانندہ ءُ نوجوان ھم ائے کار ءِ تہا بہر بزور اَنت۔ وانندھانی ھمرائی ءَ آئی ءَ کتاب میڑہ،ازمی ءُ دگے نبشتانکی مقابلہ اِیر کنگ بوت اَنت وانگجاھانی تہ ءُ ڈن ءَ زھگ آرگ بوت اَنت کہ وانگجاھانی تبکجاھاں رنگ بدینت۔
دگے گامگیجے ائے زورگ بوت کہ وانگجاہ دوبر پچ کنگ بہ بنت ءُ استاد وتی جاھاں بیا اَنت ۔بلے ائے وڑ نہ بوت چہ زرمبشت ءِ بندات ءَ ھماھانی کہ ذاتی دلچسپی ھست ات آ دلگران بوتاں ءُ لھڑ اِش زرت چہ اے کارا ءُ آیاں شبیر ءِ سرا اُرش ھم کُت ءُ آئی ءَ چہ علاقہ ءَ در آھگ شرتر مار اِت درستیں ھوپ ءُ بندی ھمایانی ھک ءَ شت ھمایاں لوٹتگ اَت کہ گونڈواں نازانتی ءِ تھاری ءَ دور بدینت۔ وانگجاھانی بندی ءِ جار بند بوت ءُ اوشت ءِ آماچ بوت
انگت اُوں کسّے ائے گپ ءِ سرا بھمن بیت پرچا واکداریں جاگھاں بلوچستان ءِ وڑیں پدمنتگیں جاگھے گونڈواں وانشتی پِڑ ءَ بیار اَنت؟ ائے چیز برز تبک ءِ مردماں توریت وھدئے بلوچ ءِ گوں وانگ ءَ مھر ءَ گند اَنت ھمے آیانی لیکہ ءَ مھکم کنت۔ عابد میر یک نبشتہ کارئے ءُ گشیت چوں کتاب میڑھاں مردمانی دلگوش گوں کتاب ء َآؤرتگ کہ 2012 ءَ نوشکی 16000 ءِ کتاب بہا بیت ءُ 2019 ءَ گوادر ءَ 1600000
گواچنیں ھبر اِش اِنت کہ ھما زبان کہ گونڈو پھم اِت کنت آئی ءِ مارگ ءِ سنچ ءَ برزکنت ءُ آئی ءِ تہا جیڑگ ءِ بودناکی ءَ مان کنت ائے پہ واکداریں میر ءُ واجھاں ھترناکیں گپّے،ھمے واستہ آیاں ائے صوبہ پدمنتگ ءُ ایردست کتگ۔بلوچ اِیشی ءَ وانگ ءِ پڑ ءَ گیش سرپد بنت
اَنگت بلوچ جست کن اَنت ائے نا انساپی پرچا؟ بلے ملک ءِ ائے دگہ اِیردست اے جست ءَ نہ کن اَنت اے ناانساپی آیانی سرء ھم ھست ءُ آ پرچا بے سوب اَنت کہ وانگ ءُ کشت ءُ کوش ءِ نیام ءَ چی تپاوت ھست؟ مردمے ءَ اگاں ائے وانینگ نہ بوتگ کہ بہ جیڑ آ کدی ھم ائے جست ءَ نہ کنت، اے نا انساپی پرچا؟

منت وار: حال حوال