وتی ڈیھءَ دراں ڈیھ۔ وطن میں جلا وطن

وطن میں جلا وطن

 (Clandestine in Chile)

۔۔۔‎ گبریل گارشیا مارکیز۔۔۔ 

‎اردو رجانکار: انور زاہدی

‎چمشانک: ماران بلوچ

اے گدار یک جلاوطن چِلیّن فلم ڈائریکٹر میگوئیل لیٹن ءِ سر ءٙ اِنت کہ وھدے 1973 ءٙ لاتینی امریکا ءٙ چلّی ءِ تہ ءَ امریکا ءِ سرپرستی ءٙ  ڈکٹیٹر جنرل پنوخے، صدر سیلوڈور آلاندے ءِ حکومت ءِ سرا اُرش کنت ءُ بہ زور صدر آلاندے ءِ حکمرانی ءٙ ھلاس کنت، اے اُرش ءٙ صدر آلاندے کُشگ بیت۔۔۔ھمئے وھد ءٙ میگوئیل لیٹن وتی زند ءٙ رٙکّین ایت ءُ چلّی ءٙ چہ جلا وطن کنگ بیت ءُ اسپین ءُ میکسکو ءٙ وتی ایدگ ءِ روچاں گوْازین ایت گوں وتی جن ءُ چُکّاں، لیٹن ءِ  مدام زہن ءٙ بیت کہ من یک روچے دگے پجارے ءٙ گوں چلّی ءٙ برو آں ءُ اود ءٙ  وتی سرڈگار ءُ جنرل پنوخے ءِ آمریت ءِ اکس بندی ءٙ بہ کن آں ءُ اود ءِ مھلوک ءِ سر ءِ ظلم ءُ بزگی ءٙ دگنیا ءِ دیما بیار آں، بلے لیٹن ءِ اے گپّ ءٙ لیٹن ءِ کس ءُ سنگت باز سیریس نہ زور انت ءُ اے گپّ ءٙ تھنا گپّے سٙرپد بٙنت۔۔۔ بلے یک وھدے لیٹن یک انچیں مردمے ءٙ گوں دُچار کپ ایت کہ لیٹن ءِ وڈ ءَ جیڈگ ءٙ بیت۔۔۔ گڈا ھمے پیسلہ کنگ بیت کہ لیٹن یک نوکیں پجارے ءٙ بزاں کہ یک یوروگوئین بزنس مینے ءِ پجار ءٙ چلّی ءٙ را ہ دیگ بیت ءُ آخرکار 12 سال ءِ درانڈیھی ءٙ پد لیٹن چلّی ءِ سرڈگار ءٙ ھیر کپ ایت۔ اے ساھت لیٹن ءِ واست ءٙ انچیں ساھتے بیت کہ لیٹن ءِ جِند اوں اے باور کٙنگ ءٙ ساڈی نہ بیت کہ اسل ءٙ اے وڈ بوْگ ءٙ اِنت۔۔۔۔ 

‎اے سپر ءِ تہ ءَ ایلینا نامیں جِنکے کہ لیٹن ءِ  فرضی لوگی بیت ءُ  لیٹن ءِ ھمراہ کنگ بیت ءُ سفر ءِ تہ ءَ کجام وھد ءٙ چُشیں جیڈہ یے اتک کہ لیٹن گِرگ بہ بیت گڈا ایلینا وت ءَ انڈرگراونڈ کنت ءُ دگنیا ءٙ لیٹن ءِ گرگ بوگ ءِ ھال ءٙ سرکنت ءُ اِیشی ءٙ یک انٹرنیشنل جیڈہ یے جوڈ کنت۔ ایلینا ءِ مستریں زمہ واری اے بیت کہ لیٹن ءِ ھیالداری ءٙ بہ کنت کہ آئی ءِ گیٹ اپ ءٙ مینٹین بہ کنت ءُ چلّی ءِ تہ ءَ لیٹن ءٙ گوں مزاحمتی تنظیمانی مردماں گوں دیوان اڈ بِہ دٙنت۔۔۔۔۔

‎لیٹن دومی روچ ءٙ گوں وتی ھمرایاں گوں اکس بندی ءٙ بندات کنت۔۔۔لیٹن گوں وتی ھمرایاں چلّی ءِ دِلبند سانتیاگو ءِ بازیں ھند ءُ دمگ ءٙ اکس بندی کنت ءُ اود ءِ مھلوک ءِ جیڈھاں وتی کیمرہ ءِ تہ ءَ بند کنت، لیٹن اے  دستاویزی فلم ءِ تہ ءَ اے پشدارگ ءِ جھد کنت کہ چلّی ءِ مھلوک جنرل پنوخے ءِ آمریت ءِ بابت ءَ چی جیڈ اٙنت ءُ آیانی ھر روچیں زند چون اِنت۔۔۔ 

لیٹن ءِ فلمی ھمرا 3 گروپ ءِ تہ ءَ بنت ءُ دگہ دگہ ھند ءُ دمگ ءٙ اکس بندی کن انت، لیٹن بازیں انڈرگراونڈ مزاحمتی تنظیمانی مردمانی انٹرویو ءٙ ھم کٙنت۔۔۔ اے گدار ءِ تہ ءَ چلّی ءِ نامداریں شاعر پابلو نرودا (نوبل داد ءِ واھُند) کہ چلّی ءِ قومی شاعر گُشگ بیت ءُ دگنیا ءِ تہ ءَ ھم وتی محبتی داستاناں ءُ مردم دوستی ءٙ چہ سکّ ءٙ نامدار اِنت ءُ صدر سیلوڈور آلاندے ءِ نزّیکیں ھمراھے ھم بوتگ۔۔۔لیٹن وتی دستاویزی فلم ءِ تہ ءَ نرودا ءِ لوگ ءِ اکس بندی ءٙ کنت ءُ پیش دار ایت کہ آلاندے ءُ نرودا ءِ وڈیں راجی سروک ءُ زانتکاراں چلّی ءِ مردم مرچی ھم یات کن انت ءُ آیانی جھداں اٙرزشت دے انت۔۔۔۔

‎اے سفر ءِ تہ ءَ بازیں انچیں وھد ھم کئیت کہ لیٹن چلّی ءِ پولیس ءٙ گوں دُچار کپ ایت ءُ وڈ وڈیں مسلہ بنت، بلے چلّی ءِ پولیس اے زانت نہ کنت کہ اے مرد میگوئیل لیٹن انت ءُ چلّی ءٙ چہ جلاوطن انت ءُ اے ساھت ءٙ یک دگہ پجارے ءٙ مئے دیم ءَ اِنت۔۔۔۔

‎اے سفر ءِ تہا لیٹن وتی باز کس ءُ عزیز گند ایت بلے چُشیں کہ آ وتی جند ءِ پجار ءٙ گوں چلّی ءٙ نہ یتکٙگ ھمئے ھاتر ءٙ آیاں گوں نزّیکی نہ کنت ءُ برے برے انچیں وجودی جیڈھاں گوں دُچار بیت کہ اے چونیں زندے کہ من وتی سرڈگار ءِ سر ءَ دروگیں بچارے ءٙ گوں اتکگ ءُ من وتی کس ءُ ھزیزاں گوں گند ءُ نِند کُت نہ کن آں۔۔۔۔ یک وھدے لیٹن اکس بندی ءِ واستہ یک دگہ ھند ءُ دمگے ءٙ روت ءُ واتر کنگ ءِ وھد ءٙ کرفیو سوب ءٙ آئی ءِ سر وتی بُنکّی ھنکین ءٙ کپ ایت، لیٹن وت ءَ داشت نہ کنت ءُ وتی مات ءِ چارگ ءٙ روت، مات یک برے لیٹن ءِ بچار ءٙ کُت نہ کنت ءُ گش ایت تو منی چُکّ ءِ سنگتے بوت کن ئے، بلے لیٹن وتی مات ءٙ بگل ءٙ کنت ءُ کٙند ایت ءُ گُش ایت من میگوئیل لیٹن ءٙ، لیٹن اے سرجمیں شپ ءٙ وتی مات ءِ گون ءَ گوْاز این ایت ءُ مات ءٙ اے ھال ءٙ نہ دنت کہ من یک دگہ پجارے ءٙ تئی دیم ءَ نِشتگ آں۔۔۔۔

‎یک وھدے لھتیں انچیں جیڈہ دیم ءَ کاینت کہ لیٹن ءٙ سماء کپ ایت کہ ما چلّی ءِ پولیس ءِ دست ءَ گرگ بہ ایں ءُ ھمئے وھد ءٙ چہ رند لیٹن گوں وتی ھمرایاں وتی فلمی کاراں کم کنت ءُ گیشیں احتیات کنت۔ سفر ءِ گڈّی روچاں لیٹن ءٙ صدارتی محل ءٙ اکس بندی ءِ اجازت رس ایت۔۔۔ یک روچے  ءٙ کہ لیٹن گوں وتی ھمراھاں محل ءِ تہ ءَ کہ اکس بندی کنگ ءٙ بیت گڈا جنرل پنوخے وتی آفس ءٙ آیگ ءٙ بیت، پنوخے لیٹن ءِ ھمینچو نزّیک ءٙ چہ گوز ایت کہ پنوخے ءِ گپّاں اِش کنت کہ گُشگ ءٙ بیت " یک جنینے ءِ سر ءَ ھما وھد ءٙ ھم بیسہ کنگ نہ بیت کہ وھدے راست ھم گُشگ ءٙ بہ بیت "۔۔۔۔۔لیٹن گوں وتی ھمرایاں گڈی اکس بند ءٙ محل ءِ تھا کن انت ءُ وھد ءِ سرا اکس بندی ءٙ سرجم کنت ءُ چلّی ءِ درایگ ءٙ کامیاب بیت ءُ وتی دستاویزی فلم ءٙ دگنیا ءِ دیما کار ایت...

‎لیٹن ءِ اے کارنامہ دگنیا ءِ تہا مرچی ھم مشھور اِنت۔۔۔لیٹن ءِ اے سفر ءُ  یک دکٹیٹر ءِ ھلاپ ءٙ دستاویزی فلم ءِ جوڈ کنگ دگنیا ءِ تہا سکیورٹی ءِ مستریں نزوریاں چہ یکّ ءِ زانگ بیت۔۔۔ گارشیا ءٙ ھم شوکیں دُروشم ءٙ لیٹن ءِ اے سفر  وتی گدار ءِ دروشم ءٙ دیما آورتگ۔۔۔۔اے گدار ءِ وانگ ءِ وھد ءٙ انچو سٙما بیت کہ مارا چلّی ءِ مھلوک ءِ دروشم ءٙ وتی ھلک ءُ دٙمگانی ظلم ءُ بزّگی ھم گِندگ ءٙ کئیت ءُ انچو سٙما بیت کہ لیٹن یک بلوچے ءُ وتی سرڈگار ءِ سرا چو درآمدے  وڈ ءَ اِنت۔۔۔۔ بیسہ کنگ نہ بیت کہ وھدے راست ھم گُشگ ءٙ بہ بیت "۔۔۔۔۔لیٹن گوں وتی ھمرایاں گڈی اکس بند ءٙ محل ءِ تھا کن انت ءُ وھد ءِ سرا اکس بندی ءٙ سرجم کنت ءُ چلّی ءِ درایگ ءٙ کامیاب بیت ءُ وتی دستاویزی فلم ءٙ دگنیا ءِ دیم ءَ کار ایت۔

‎لیٹن ءِ اے کارنامہ دگنیا ءِ تہ ءَ مرچی ھم مشھور اِنت۔۔۔لیٹن ءِ اے سفر ءُ  یک ڈکٹیٹرے ءِ ھلاپ ءٙ دستاویزی فلم ءِ جوڈ کنگ دگنیا ءِ تہ ءَ سکیورٹی ءِ مستریں نزوریاں چہ یکّے زانگ بیت۔۔۔ گارشیا ءٙ ھم شوکیں دُروشمے ءٙ لیٹن ءِ اے سفر  وتی گدار ءِ دروشم ءٙ دیم ءَ آورتگ۔۔۔۔اے گدار ءِ وانگ ءِ وھد ءٙ انچو سٙما بیت کہ مارا چلّی ءِ مھلوک ءِ دروشم ءٙ وتی ھلک ءُ دٙمگانی ظلم ءُ بزّگی ھم گِندگ ءٙ کئیت ءُ انچو سٙما بیت کہ لیٹن یک بلوچے ءُ وتی سرڈگار ءِ سرا چو درآمدے ءِ  وڈ ءَ اِنت۔۔۔۔