سلال ساوڑ: جنین ءِ زند، بُن دپتر ءُ مذھب

سلال ساوڑ

جنین ءِ بُندپتر ءِ درگت ءَ گوْشگ بیت کہ آ بنداتی ءُ پیشی ایں وهد ءَ ماں انسانی چاگرد ءَ ماتی حاکمی ''مادرانہ نظام" بیتگ،  چہ مؤرخ ءُ بُن دپتر زانتانی وانگ ءَ رند مالوم بیت آ ماتی حاکمی (مادرانہ نظام ) ءِ دؤر ءِ تہا جنین ءِ قد ءُ بستار اَچ مردین ءَ باز بُلندتر ءُ جنین مرد ءِ تابع ءُ زیردست نہ بیتگ،  آ هچڈؤلیں کار کنگ ءَ چہ پادبند نہ بیت بلکیں هرچی کنگ ءَ آجو ءُ وتواک بَنت،

  آیاناں انسانی تہذیب ءِ جُوانیں رنگے دیمروہی دئیگ ءَ وتی مزنیں کِردے پیش کُتگ.

اِے رِد ءَ شاه محمد مری وتی کتاب "عورتوں کی تحریک" تہا نبشتہ کنت 

" مادرسری دور میں عورت معاشرے کی سب سے زیاده متحرک اور فعال ذات تهی کہ جس نے تہذیب و تمدن کو آگے بڑهانے میں اپنی ذہانت اور صلاحیتوں کو استعمال کیا - " 

جنین ءِ انسانی دودمان ءُ تہذیب ءَ ردوم ءُ دیمروہی دئیگ ءِ راز ءُ آئ ءِ جُوانیں کِرد ءُ کارنامہ چہ آرکیالوجسٹانی کوْهنیں درجَنگ بیتگیں قدیمی آثار ءُ نشانیانی کُمک ءَ پدّر  بیتگ اَنت.  کِشت ءُ کِشاری (زراعت) ءِ بُنیاد ءَ جنین اِیر کنت، آئ ءَ پہ ورگ ءَ وڑ وڑیں وردن ءُ وراک تیار کُتگ ءُ چہ کرپاس ءَ گُد ءُ پُچ ءِ اڈ کنگ بنا کنت، دوچگ ءُ گُلکاری و سہت ءُ زیوراں چیں زیبائیں نمونگ جوڑ کنگ جنین ءِ سنچ ءِ برورد اِنت، رزان ءُ ہیران جنین ءِ جوڑشت اِنت ، گوک ، پس ، میش ءُ دلوتانی والینگ ءِ کار جنین ءَ بُنگیج کُتگ.

ہمے درگت ءَ ڈاکٹر مبارک علی وتی کتاب " عورتوں کی دنیا" ءَ  نبیس ایت.

" آثارِ قدیمہ کے ماہرین نے اس کی نشاندہی بهی کی ہے کہ زراعت کی دریافت بهی عورت ہی کی ہے ،، 

 عورتوں کا دوسرا اہم کارنامہ یہ تها وه مویشیوں کی دیکهـ بهال کرتی تهیں - دودهـ دهونا اور پهر دودهـ سے دہی مکهن اور چیز (Cheese) بنانا بهی انہی کے دماغ کی اختراع تهی ،،

یہ بهی اس کا کام تها کہ دوسرے کاموں سے فرصت پاکر کپڑے بهی بنا کرتی تهی.،،

اگر تاریخ کو سیاسی اُتار چڑهاؤ، اقتدار کی ہوس اور سازشوں سے بالاتر ہوکر اس کے سماجی اور تہذیبی ارتقاء کو دیکها جائے تو اس میں عورت کا کردار مردوں کے مقابلے میں زیاده مثبت نظر آئے گا، 

 

آ دؤر ءُ باریگ کہ '' مادرسری نظام '' ءِ دؤر گوشگ بیت  تاریخ دان ءُ دانشورانی نِزّ ءَ  سُکون ءُ آسائیشت ، امن ءُ امان ، مساوات ءُ بروبری ، رُژنا پگری ءُ اِنسان دوستی،  جمہوریت ءُ سوشلزم ءِ ماڈل ءِ زمانگے بیت.   چرایشی ءَ رند ماں تاریخ ءَ پدا کم کم ءَ  مردانی حاکمی '' پِدرسَری '' ءِ دؤر دیم ءَ کئیت ءُ '' مادری نظام''  ایرجیگ بیان ءُ دیم پہ زوالی ءَ رؤت کہ جنین  مردانی زیردست جوڑ بَنت، آیانی مستری پچگرگ بیت ءُ آیاناں قید ءُ بَند کنگ ءُ تهنا وتی ذاتی مڈّی ءُ چُک پیداک کنگ ءِ وسیلہ زانگ بیت، اِے دؤر ءَ چیں انسانی دپتر ءَ جدل، کوشُم،  غُلام دارگ، طبقات، ناتپاکی پُرشت ءُ پروش، زوگیری ءُ ظُلم، ذاتی مِلکت ءُ وتواہی ءِ دابیں بَدیں کرد ءُ جیڑه سَر کشّنت - 

ایرک فرام  " صحت مند معاشره " ءِ تہا نبشتہ کنت 

" مادری نظام میں مساوات تهی، زندگی کوتقدس حاصل تهی، انسان دوستی ، روشن خیالی ، جمہوریت اور اشتراکیت تهی. جب کہ پدرانہ معاشرے میں آمریت ، مطلق العنانی ، فاشزم اور انفرادیت پرستی کو فروغ حاصل ہوا. اِس میں ذہنیت کی جڑیں گہری ہوتی گئیں کہ جس فرد کا تعلق قبیلہ یا برادری سے نہ ہو' اُسے نفرت اور شک کی نگاه سے دیکها جائے. انهی جذبات سے قوم پرستی اور نسل پرستی پیدا ہوئے. " 

جهان ءِ جتا جتائیں مذہب جنین ءِ درگت ءَ محکومانہ ءُ بَدیں لیکہ یے دارنت، جنین ءَ اِیر جَننت، بَد ءُ رد کننت، کم کُجال زاننت،  آئ ءَ غلام ءُ ایردستے سرپد بَنت ءُ نزور ءُ کمتریں صنفے قرار دَینت.  پہ جنین ءَ انچیں کَنسپٹے هَست آ یک پیمیں انسانے ءَ چہ گُشئے اَلگ  چیردست ءُ جَہل تریں مخلوقے  چو کہ اسلام ، یہودی ءُ عیسائ آنی کِرّا -

یہودی مذہب ءَ " احکامِ عشره " ءِ تہا یک فرمانےاِش اِنت کہ "مرد وتی جن ءِ سرا حاکمی بہ کنت. آہانی سیادی بادشاه ءُ رعیت ، آقا ءُ غلام ئیگ اِنت."

مردین ءِ گوْرا اِے اختیار بیتگ کہ هردیں لوٹ ایت جَن ءِ سُہناں بہ دَنت بلے جَن ءَ اِے هچ حق نہ بیتگ. 

یہودیانی گوشگ بیتگ جنین ءَ بےتواری ءَ گوں یک خدمت گارے جوڑ بئیگ لوٹیت- آئ ءَ ناں تعلیم دئیگی اِنت ءُ نیکہ وتی مرد ءِ سرا مستری کنگی اِنت، آئ ءِ شرّی ءُ مغفرت ایش اِنت کہ گیش ءَ چہ گیش چُک پیداک بہ کنت. 

عیسائیانی گوْرا جنین ناپاک انت، آئ ءَ ماں دنیا ءَ گُناه آؤرتگ.  جنین دوزه ءِ دَر ءُ شیطان ءِ سلاه اِنت، آئ ءَ را نیچ ءُ رسواہی یے قرار داتگ ئے 

آئ مذہبی پیشواہانی نزّیک ءَ " مرد، جنین ءِ واستہ پیداگ نہ بیتگ بلکیں جنین پہ مردین ءَ پیداگ کنگ بیتگ پمیشکا جنیناں چہ مردین ءَ کمتریں درجہ یے ءَ بئیگ لوٹیت. " 

اسلام گوشیت " النساء ناقِصَات عَقْلِ وَدِینِ " البخاری (1/68)، صحیح مسلم(1/86) 

  اسلامی مذہب ءَ هم جنین نزوری ءِ رُتبہ داتگ،  جنین مردین ءِ مِلکت ءُ میراث لیکگ بیت ءُ ہر وڑ آئ ءِ مستر مردین ءَ کنگ بیت

 قرآن ءِ بازیں اِے جہت ءَ آیات هَست اَنت. 

 اسلام مردین ءَ گہتر ءُ بالاتر کنت ءُ جنین ءَ نزور ءُ جہل تری ءِ درجہ دَنت.. 

  چرے گپّاں پدّر بیت مذہب ءَ جنین سرجمیں انسانے ءِ ہَند ءَ نیاؤرتگ ءُ آئ ءِ تیوگیں انسانی حقّ ءُ مُزّانی هیرواه یے نہ اِنت.

اِے کردانی رِد ءَ پہ جنین ءَ جَہل ءُ بُرزی ، گُلام ءُ واجہی ءُ حقیر زانگ ءِ روّیہ یے مذہب ءِ گندگ ءُ مارگ بیت کہ یک مذہبی ناانصافی ءُ زوراکی یے شُمار کنگ بیت

جنین ءِ مروچیگیں عہد ءِ دیمروہی کُتگیں دُروشُم اے گپّ ءِ وت ثبوت ءَ دَنت ءُ منّارین ایت جنین همُک تَک ءَ چہ مردین ءَ هچ رنگ ءَ کمتر نہ انت  شرط تہنا آئ ءِ موه دئیگ ءُ وتی رجعت پسندانہ ءُ مرداں سری ءِ هیال مَٹّ کنگ ءُ آئ ءَ بروبریں انسانے ءِ بستار دَیگ ءُ پرائ ءَ راه پچ کنگ اِنت - آ چو کُرد ءَ وتی زمین ءِ دفاع ءُ آجوئ ءِ هاترا توپک بَڑّ ءَ کُت ءُ جنگ کُت کنت، چو سیمون دی بووا ءَ باشعور، زانندگیں جُهدکار، ندّکار ءُ فلاسفرے جوڑ بیت کنت  لبزانک ، سیاست ، سائنس، آرٹ ءُ زندمان ءِ چونائیں پِڑے ءَ اَچ مردین ءَ کوتاه ءُ پُشتر نہ اِنت،  بندیگی چرائ ءَ دُرائیں بودشتاں پُلیت ءُ آئ ءَ هرچی ءَ زِبہر کنت

 گوْستانک ءَ چہ جنین ءَ وتی زندمان ءَ باز هزاب ءُ بزّگی دیستگ  آئ ءِ گوْست ظُلم ءِ المناک ایں داستانے بیان کنت  جنین ءَ گوں بیتگیں زوراکیانی گواہی ءَ تاریخ ءِ تاکدیم دردیگیں چیہالاں گوں دَینت.  تاں روچِ مروچی هم مئے پَدمنتگیں مرداں سری چاگرد ءَ آ غُلام ءُ لاچاری ءِ ساه ءَ کشّگ ءَ اِنت ءُ کہر ءِ آماچ اِنت، آئ ءِ اظہار ءُ دیمروہی ءِ راه ءَ شرپ ءُ حیاء ءِ جیڑه میلانک کنگ بیتگ  آئ ءَ وتی هم سَر لیکگ ءُ آزاتیں یک فردے ءِ بستار ءِ هبر ناباوری یے ءُ جنین ءِ بروبری ، حقوق ءُ آجوئ ماں مئے چاگرد ءَ بکواسے زانگ ءُ تژن ءُ کَلاگ کنگ بیت. ما بس آئ ءَ گوں سِکس ءُ وپت ءُ وابی ءِ واهشت بستگ اَنت- ماں مئے گُمان ءَ جنین هما اِنت کہ لوگ ءِ تہا اندیم اِنت  کسّ ئےِ مہ گِندیت، گوں نامهرم ءَ گپ مہ جَنت، دائمی سریگ ئےِ سرا ءُ دیم ئےِ هجاب اِنت ، چہ ایندگہ راجی، چاگردی کار ءُ چِست ءُ اِیراں کار مہ داریت ءُ بس ماں چاردیواری ءَ قید ءُ آ مرد ءِ حُکمانی ماتحت بہ بیت. 

 

جنین سرجم ءَ یک انچیں انسانے کہ یک مردینے_ آ هم هما زندگی ءَ گوازینگ ءِ حقدار اِنت مردین ءِ حق اِنت -  جنین ءِ حقّ ءُ آزاتی ‎ءِ دیم ءَ غیرت ءُ حیاء ءِ جیڑه چِست کنگ اُگبال زیری ءُ ظُلمے  آئ ءَ را کمتر ءُ جتائیں صنف ءُ بہرے لیکگ بَد ءُ بےبُن اِنت ءُ جبر ‎ءُ ناانصافی یے شُمار کنگ بیت- -  انصاف ءُ عَدَل ءِ چاگرد تاں هما وهدی جوڑ نہ بیت جنین چہ تیوگ ایں حقوقاں بےبہر بیت ءُ یک پیم ایں مردُمے ءِ بستار دئیگ مہ بیت..