راجی پجّار ایردست کنگ بنت؟

نبشتہ کار: ایسپ بلوچ

واجہ کارل مارکس ہندوستان ءِ سرا کہ وھدے انگریز کبزہ گیر ء وانگ ءُ پٹ ءُ پول ءَ بنا کنت تہ آ یک گپّے گیشّینیت کہ ھندوستان ءِ سرا انگریزاں پیش اوں زورگر اتکگ اَنت چوشکہ مغل،تاتاری،عرب ءُ پرنگی اوں ھندوستان ءَ وڈے نہ وڈے ءَ زورگر بوتگ اَنت بلے ھندوستان ءِ لس مھلوک ءَ اشانی دود ءُ ربیدگ وتی نہ کتگ اَنت،اشی ءِ سوب اے بوتگ کہ آ زورگر راجکاری(سْیاسی) ءُ معاشی ھوالہ ءَ ھندوستان ءَ آ پئیم زورگر نہ بوتگ۔ انگریز چوشکہ زردار (سرمایہ دار) بوتگ اَنت،برزی ایشیا ءَ ابید اپریکہ ءُ ایشیا ءِ دگہ بازیں استان اشاں کبزہ کتگ اَنت،اشانی سْیاست مھکم بوتگ،جاگیردار بوتگ اَنت پدا زردار پمشکہ اشاں نہ تھنا راجکاری زانتگ،بلکیں ھر ھما شئے آں سرپد بوتگ اَنت کہ آواں کبزہ گیر ایردست ءِ سرا مُشیت۔  آ تُری گپتمان بہ بنت،زورگر ءِ شوربندی(پالیسی) کہ چوں تئی سرجمیں چاگرد ءَ وتی رنگ ءُ چھر ءِ تھا مٹّ بہ کنت ءُ تئی سرا پہ ارزانی ءَ بادشاھی بہ کنت۔

انگریز ءَ ھندوستان انچش اوں کتگ۔ وتی زبان،دود،لبزانک،راجدپتر ایردست ءِ سرا لپاشتگ ءُ ایردست ءِ راجدپتر،راجکاری ءُ زبان بد گشتگ اَنت یا بد نبشتہ کتگ اَنت ءُ وتی زورگری برجاہ داشتگ۔ اے شئے ایردست ءَ ظاھر ءُ باتن ءَ تباہ کن اَنت۔ انگریز تجربہ کار بوتگ پمشکہ آئی ءَ آسانی ءِ سرا وتی نپ تئی بڈّا داتگ اَنت۔

بنداتی دھک آں انگریز ءَ ایسٹ انڈیا کمپنی ءَ چہ ھندوستان ءِ خام مال لُٹّ ءُ پل کتگ اَنت پدا انگریز ءَ وتی جوڈ کتگیں چیز ھندوستان ءَ گرانیں نھاداں بھا کتگ اَنت ءُ لس مھلوک ءِ سرا وتی سان اش دور دیاں کتگ۔

اشی ءِ اوّلی مکسد زرداری نظام اِنت کہ آ وتی نپّ ءُ پاھدگ آنی واستہ تئی سرا انچش وتی دود ءُ ربیدگ آنی سان ءَ دور دنت کہ چہ اشی ءَ تو دراتک نہ کن ئے۔

مرچی ھندوستان(پاکستان ،ھندوستان) ءِ لس مھلوک بازیں کچّے ءَ دری دوداں کارمرز کنت۔ آوانی پوشاک،گالوار،تب درست اشاں وتی کتگ اَنت۔ اے استان آں وتی سسٹم ءِ تھا انگریز سرکار ءِ داتگیں کبزہ گیر بیوروکریسی وتی کتگ ءُ آئی ءَ انچیں دابے ءَ دیم ءَ آؤرتگ کہ چریشی ءِ چہ شوکتریں نوکری نیست۔

اے استانانی تھا بازیں کساسے ءَ مھلوک انگریزی اوں گپ کنت،اشانی سرکاری زبان اوں انگریزی ایں،اشانی مجگ ءَ ھمے چیز دور دیگ بوتگ کہ تئی زبان،دود،ربیدگ،راجدپتر چہ مئیگ آں کمتر اِنت پمشکہ اگاں تو تہذیب لوٹ ءِ گڑا ترا مئے داب ءَ زندگی کنگی اِنت۔

ایڈورڈ سعید نبشتہ کنت کہ زورگر ءَ مدام ایردست ءِ سرا وتی زبان،دود،راجدپتر،نیکراہ زورانسری لپاشتگ اَنت،اشی ءِ سوب تھنا ھمے بوتگ کہ ما وتی کبزہ گیری ءَ شاھگان کت بہ کن ایں ءُ وتی لُٹّ ءُ پل ءَ برجاہ داشت بہ کن ایں۔ مرچی اوں باز آزات بوتگ ایں استان چہ زورگر ءِ لپاشتگیں ساناں چہ در نیتکگ اَنت۔

اے کبزہ گیر شونداتانی(پالیسیز) سان اَنت کہ چریشی ءَ مرچی اوں ایردستیں راج الکاپی ءَ درآیگ ءَ نہ اَنت۔

ھندوستان ءَ ابید دگہ اوں بازیں استان است اَنت کہ اُودا وھدے کہ کبزہ گیر اتکگ تہ روچے مرچی آ کبزہ گیر ءِ سان ءِ سرا زندگی کنگ ءَ اَنت۔ زاھر ءَ وَ آزات اَنت بلے ذھنی گلام اَنت۔ مرچی ما ءُ شما نہ زانیں کہ اپریکہ ءِ استانانی زبان چی اِنت،پوشاک چی انت پرچہ کہ اے روچے مرچی اوں کبزہ گیر ءِ زبان دود آں کارمرز کن انت،اشانی زبان ءُ ربیدگ پدمنتگ اَنت ءُ گار بوھان اَنت۔ مراکش ءِ لس مھلوک ارب اَنت بلے فرانسیسی گالوار آں گپ کن اَنت۔  بلے بلوچستان ءِ بلوچی ءِ تھا اردو ءُ پارسی ءِ چھر الکاپیں رنگے ءَ گندگ ءَ کئیت۔ مچّی ھوالہ ءَ مئے گپّانی تھا یا وَ اردو ءِ چھرگ مان کنگ بوتگ یا پارسی ئے۔

دگنیا ءِ تھا مرچی زردار یورپ ءِ دود گیشتر دوستدارگ بنت۔ باز استان ءِ تھا سک باز راج ھمے پوشاکاں پہ پھر ءُ شان گُورا کنت۔ اشانی جند ءِ دود یا وا گار اَنت کہ گار بوھگ ءِ سوب زورگر ءِ گپتمان اَنت کہ آئی ءَ ایردست ءِ سرا دور داتگ۔ یورپ ءِ دود پمشکہ دگنیا ءِ گیشتر دوستدارگ بنت پرچا کہ یورپ زردار بوتگ ءُ آئی ءَ دگنیا ءِ کبزہ کتگ ءُ وتی دود تئی سرا لپاشتگ اَنت۔

اے اوں نہ اِنت کہ تھنا زورگر ءِ ربیدگ دگہ راج آں دوست بنت۔ باز ھند ءُ دمگ آں ایردستیں راجانی دود ءُ ربیدگ اوں نزّیکیں راجاں وتی نیمگ ءَ کار اَنت،چوشکہ بلوچانی پوشاک ءَ آں مرچی بلاھیں کچّے ءَ پشتون دوست دار اَنت۔

بلے ایردست مدام ھمے اجکّہ ءِ تھا بیت کہ ممکن ایں باندہ ھمے راج منی دوداں وتی مہ کنت یا اشانی وتی کنگ ءِ دعویدار مہ بیت۔ پرچا کہ ایردست چوناھا ناتوامیں کہ وتی ھرچ شئے آنی پاسداری ءَ بہ کنت۔ یکّے وَ ایشی کِرّا مستریں دگہ جیڑہ بوت کن اَنت یا اے زرّی ءُ راجکاری ھوالہ ءَ انچو مھکم نہ بیت کہ وتی ھرچ چیز ءِ دفاع ءَ کت بہ کنت۔

زورگر کدی اوں اے جیڑھانی تھا نئیت کہ منی دود برگ بنت،منی دود آنی دگہ راجے وت واجھی ءَ داوا ءَ کنت سوب ایش اِنت کہ زورگر ءَ تئی سرا کبزہ پمشکہ کتگ کہ وتی دود،زبان،گڈ ءُ منجیں راجدپتر تئی سرا بْیار ایت۔ آ اے شرّی ءَ زانت کہ منی دود آں چہ ترا ھچ ھتر نیست۔

ما مرچی داں ایش نہ کتگ کہ کسے پینٹ شرٹ ءِ وت واجھی ءِ دعویدار بہ بیت،ممکن ایں ھرکس پینٹ شرٹ ءَ وتی کارخانہ ءِ تھا وتی رنگے ءَ جوڈ بہ کنت بلے آئی ءِ سرجمیں رنگ ءَ مٹّ کت نہ کنت۔ زردار ءِ دود ھرچ رنگ ءَ پیشدارگ بہ بیت آ زردار ءِ دود بیت۔ ھر پہ رنگ کنگ ءَ اسپ چوں جوڈ بوت کنت؟

اے گپ رد کنگ نہ بیت کہ ھچ راج زورگر ءِ ربیدگ آں چہ در نیتکگ۔ بازیں راجاں وت واجھی ءَ پد وتی اِدارگ اڈ داتگ اَنت ءُ زورگر ءِ گپتمان وتی تھا پروش داتگ اَنت۔ بازیں راج اے کار ءِ کنگ ءَ نیم سوبمَنْد بوتگ انت۔ ھندوستان ءِ تھا اوں وتی ربیدگی رنگ مرچی اوں ھست اَنت،بلوچستان ءَ اوں ھست اَنت،ارب مرچی وتی ربیدگانی زندگ دارگ ءَ سوبمند اَنت۔ الجیریا ءِ مھلوک اوں عربی گپ کنت فرانسیسی نہ کنت۔ ویتنام اوں وتی زبان ءَ زندگ اَنت،کوریا،فلسطین ءِ تھا وتی زبان زندگ دارگ بوتگ۔ اشی ءِ یک سوبے راجدوستی ءِ لیکہ اوں بوت کنت۔

ھرچ راج ءَ  وتی پجّار دگنیا ءَ زندگ کنگی اِنت۔ اگاں تو زورگر ءِ پجّار ءَ وتی بہ کن اِت تہ ترا کس اوں وتی نہ کنت ءُ ترا دگنیا جتاھیں پجّار ءَ نہ زانت۔