ژانگولیں جون ءُ منی بے وابی

نبشتہ کار: عدنان فقیر

واب چہ چماں انچو دور شتگ اَت چوشکہ من اچ ترا دور آں۔ ھیالانی تہ ءَ بس تئی کانچیں چمانی سبزیں زرے اَت کہ چول جَنگ ءَ اَت ءُ زمین ءِ سارتی انچو جان ءَ پُترگ ءَ اَت کہ ھیالانی اوتاگ سھت پہ سھت سدان اِت انت، جیڑگ جیڑگ ءَ من ءَ یات اتک کہ من ءَ وَ سھب ءِ سر ءَ مھلہ پاد آیگی بوتگ بازیں ناسرجمیں کار انت کہ سرجم کنگی انت، بلے واب ۔۔!

تو ھرکسی نسیب ءَ مان نہ ئے ءُ من چہ ھمایاں یکے آں  کہ آیانی نسیب ءَ واب ءِ بدل ءَ وتسریں آگاھی کپتگ۔ چوناھا کار انچین اَنت کہ آھاں من شپ ءَ اوں کت کن آں بلے بے روشنائی ءَ کنگ نہ بنت ءُ مئے میتگ ءِ لینانی ھال ءَ تو سرپدئے ھمے واستہ من سھب ءِ ودار ءَ آں، بلئے تاں سھب ءَ واب مہ کپ آں گڑا پدا کاری نہ باں۔ 

مردم گش ئے چو گرنچے ءَ اِنت، پیرزالے ءَ گرھن داتگ ءُ لوگ ءِ کُنجے ءَ چگل داتگ۔۔۔ جیڑگ جیڑگ ءَ من ءَ یات اتک کہ دوشی من ءُ سنگتے ءَ کتابے ءِ سر ءَ کسہ کتگ اَت، سنگت ءَ کتاب ءِ سر ءَ گپ جَنگ ءَ ساری چوش گشت کہ: “ کسہءِ زوراکی ءِ یک انچیں توارے کہ ابید ءِ جھد ءَ تئی تہ ءَ وتارا جاہ دیگ ءَ سوبین بیت۔۔ بلے، گپ ءِ جند ایش انت کہ ترا چہ کسہ ءِ وانگ ءِ رپکاں آژناگ بوگی اِنت۔ ترا زانگی اِنت کہ کسہ توام بوگ ءَ چہ پیش وتی تہ ءَ وڑ وڑیں وئیل ءُ واکیاتاں گوں جنزان کنت ءُ داں آسرے ءَ کیت ، ترا اوں وڑے ناں وڑے ءَ انچو آسر کنان کنت  کہ تو پدا بندات بئے۔”

من ھبکہ ءُ ھیران کہ آکِر اے گشگ چے لوٹگ ءَ اِنت۔ ھمے میان ءَ سنگت پدا بندات بوت۔ وانگْ مہ بو ، بیا تراچہ کتاب ءَ آژنا کن آں، بیا ترا چہ کسھے ءَ آژناگ کن آں، گڑا تو منی گپ ءِ پھمگ ءَ دیر نہ کن ئے۔ اے کتاب ءَ اسل ءَ من کسانیں گدارکے بہ گش آں رد وَ نباں بلے اے کتاب پمّن تھنا گدارکے نہ اَت، کسھے اَت انچیں کہ ترا گوں وت دچار کنت، تو آشکے ئے، جنگولے ءِ یا ٹارچرسیل ءَ بندیگیں ارواھے ئے بلے اے کسہ ءِ تہ ءَ ترا الم وتی ٹُکّرے دست کپ ایت۔ ژانگولیں جون بزانکہ “مسخ شدہ لاش” نامیں اے گدار ترا بلوچستان ءِ ھمک ورنا ءَ گوں ھم دیوان کنت، ایشی ءِ توار بلوچستان ءِ ھمک چار راہ ءَ تئی گوشاں کپیت، ایشی ءِ درد بلوچستان ءِ ھمک کوچگ ءَ تئی سینگ ءَ پیوست بیت، اگاں تو چہ کسہ وانگ ءِ رِپکاں آژنا ئے، اے کسہ ءَ تو ھما مردماں گند ئے کہ گوں تھنائی ءَ ھمے واستہ جنگ کَنگ ءَ اَنت کہ باندا آھانی پشپد تہنا مہ بنت، ادا ترا ھما مردم دست کپنت کہ ماتانی شیرکنیں گالوارانی یل کَنگ پہ آیاں ھمے واستہ انچوکیں گمے نہ اِنت کہ آھاں مستریں گمے سینگ ءَ۔۔ ھئو باز گندئے تو ~

اگاں چمے بہ بیت پہ گندگ ءَ

گوشے بہ بیت پہ اشکنگ۔ 

ادا ترا ھما نامی ئیں مردم دست کپ انت کہ مرچی وت ءَ ھمے واستہ گمنام اِش کتگ کہ باندا مئے نامداریں نام پولنگے مہ چنت۔

چہ سندھ ءِ کسان سالیں نبشتکار احمد شاکر ءِ ند ءَ در اَتکگیں اے کسہ بزانکہ گدارک محمد عثمان درگاہیہ ءَ اردو ءِ کالب ءَ آؤرتگ، بزانکہ رجانک کتگ۔ من ترا پیسر ءَ گشتگ اَت کہ اے پمن تھنا کسھے نہ بوتگ بگندئے پمن موسمے اوں ھست اَت ءُ میتگے ھم ، موسمے انچیں کہ اے موسم ءَ درچکانی تاک رچ انت، جنوزام وتی رپتگیں مرداں گیر کار انت، آشک سُھریں دیوالانی سر ءَ گوں ھوناں وتی دوستدار ءِ اکس ءَ کش انت ءُ میتگے انچیں کہ اود ءَ انوں من ءُ تو جاہ منند اِنت۔

گدار ءِ بنداتی رداں من ءَ ھما میتگ ءِ سیل ءَ بُرت کہ اود ءَ مدام روزرد ءِ وھد ءَ من ءُ تو نشتگ ایں، داں روچ ءَ وتی بُکّگ ءِ جار جتگ ءُ شوانگ ءِ پسانی سردیگ ءُ آھانی گور ءِ ٹلوانی سازاں من ءَ پدا ورنا کتگ۔ 

چوشکہ پیسر ءَ من ترا گشتگ اَت کہ کسہ ترا گوں وڑ وڑیں مردماں  دچار گیج ایت، دیمتر ءَ کہ کسہ روان کنت تو گوں چیزل ءَ دچار کپ ئے  کہ آ شش سال اِنت وتن ءِ آشکانی لڑ ءَ ھوریں سنگتے کہ مدام سارتی ءِ موسم ءَ وت ءَ شوانگ ءِ رنگ ءَ کنت ءُ کوھاں پس چارینیت ءُ وتی پارٹی ءِ کاراں دیم ءَ بارت، پارٹی ءِ کارانی اے وڑ ءُ ڈول چیزل انچو چیر کتگ کہ آئی ءِ ساھگ اوں آئی ءَ سرپد نہ بیت کہ آ چہ کجا کیت ءُ کجا روت، چیزل ءَ ھمے میتگ ءَ دگہ یک ءُ دو سنگت اوں است کہ چہ آیاں یکے ٹِلّو اِنت ءُ یکے وارس۔ ٹِلّو ءَ چیزل مدام بازار ءَ پہ روتاک ءِ زورگ ءُ بازار ءِ اے دگہ سُر ءُ پُرانی سرپد بوگ ءِ ھاتر ءَ دیم دنت ءُ پدا شپ ءَ ٹِلّو میتگ ءِ سرجمیں مردماں آس ءِ لمب ءَ یکجاہ کنت ءُ بازار ءِ ھالاں دنت کہ اود ءَ مرچی چنچو مردم زورانسری بیگواہ کَنگ بوتگ ءُ چینکس ءِ ژانگولیں جون دور دیگ بوتگ ءُ پدا چیزل گوں میتگ ءِ کماشاں گپ ءُ دیوان کنت۔

چہ ھمد ءَ یک شپے چیزل چہ میتگ ءِ کماشے ءَ جست کنت کہ اے مردم (زورآور) کہ بازاراں یلا اَنت نوں دلمانگ اَنت کہ شمئے میتگ ءَ بیا انت۔ اد ءَ شما دُرساں سرپد اِت کہ کوہ چہ مال ءُ مڈی ءُ ابرمی چیزاں پُرانت، شما گڑا ایشان ءَ پہ وتی مال ءُ مڈیانی بَرگ ءَ کِل اِت؟ کماش چہ سلیمانی چاہ ءَ مزنیں گُلمبے گیپت ءُ سگریٹ ءَ سُٹّے جنت ءُ گشیت کہ تو مال ءُ مڈیانی گپ ءَ کن ئے؟ ما چہ کرناں اے زمین ءِ واھند اِنت ما آھان ءَ یک سِنگے ءِ چست کَنگ ءَ اوں نئیل ایں۔ 

کسہ دیم ءَ روان کنت۔ یکروچے چیزل ءَ ھال رسیت کہ دژمناں آئی ءِ لوگ ءَ دور کتگ ءُ آئی ءِ چک ءُ جنین کم شرپ کتگ انت گڑا آ رودپتر ءَ پچ کنت ءُ نبشتہ کنگ ءَ بندات کنت:

“او منی ماتیں زمین!

من ءُ منی ھمراھاں تئی وشھالی ءِ واب دیستگ ءُ پہ اے واب ءِ سبزینگ ءَ ما ھوری ءَ جھد ءَ ایں۔ اے جھد ءِ میان ءَ دردانی ریگزار ءُ ھونانی کور اوں مئے دیم ءَ بیا انت تاں ما آھاں گواز کن ایں ءُ ترا آجو کن ایں۔”

چیزل ءَ دگہ رندے انچیں سنگتے دپ کپیت کہ آ آزارجایانی تہ ءَ داں مدتے ءَ آزار دیگ بوتگ۔ گڑا آ سنگت کسہ کنت یک شپے لٹ ءُ کُٹّ ءِ میان ءَ پئوجی یے ءَ من ءَ گشتگ کہ انشپی ما تئی دیم ءَ تئی لوگ بانک ءَ برھنگ کن ایں ءُ گوں آئی ءَ بدکاری کن ایں، باریں چار ایں تو چون نہ گش ئے کہ تئی ایدگہ ھمراہ کجا اَنت۔ گڑا چیزل ھمد ءَ جیڑگ بنا کنت کہ باریں من اینچو مھکم آں کہ منی دیمءَ  منی جنین برھنگ کَنگ بہ بیت ءُ گوں آئی ءَ بدکاری کَنگ بہ بیت ءُ انگت منی دپ پچ مہ بیت۔ اے جست ھمک جھدکار ءَ وتارا کنگی اِنت۔

منی سنگت ءَ ساھے کش ات ءُ گشت ، گدار ءَ دگہ اوں بازیں وئیل ءُ واکیہ انچیں مان کہ من ءَ ترا گشگی اَنت بلے انوں اینچو وھد نیست تو گدار ءِ جند ءَ الم بوان بلے دگہ لھتیں چیز اَنت کہ آھاں من ترا گش آں، چیا کہ منی دل منّگ ءَ نہ اِنت۔

کسہ کار جھد کارانی زندمان ءِ سر ءَ چیزے دانک گشیت کہ 

زندمان مردم ءَ یکرندے نا بگندئے باز براں وش اتک کنت ءُ اے روانی نہ کُٹّوکیں روانی یے۔ آ مردم کہ پہ جھد ءَ زندگ اِنت آ بِھ نہ مریت ءُ اگاں آئی جھد پہ وتواجھی ءَ اِنت گڑا مرگ ءِ لولک آئی ءِ گیابان ءِ نزیک ءَ اوں اتک نہ کنت۔ مردمے کہ آجوئی ءِ راہ ءَ ٹپی بہ بیت داں آئی ءِ ھونانی ترمپاں زمین ءِ کَپگ ءَ گوں ھاک وشبو ءُ بچکندگاں گوں وش اتک کن انت۔ 

کسہ کسان اِنت بلے منی ءُ تئی ھبر دراج شت انت، نوں واب اوں مھروان بوان اِنت گڑا شرتر ایش اِنت کہ تو کتاب ءَ بزور ءُ الم بوان ئے، چیا کہ ایشیءِ تہ ءَ تئی وڑیں بے وابانی بازیں کسہ یے مان۔ اے وھد ءَ ھواری انت، زندگ بئیں، گندگ بئیں۔