چمشانک : سنج ساچ
اگریچ نزیر ناسر ءِ یک گِدارے کہ اولی رند ءٙ فروری 2009 ءَ چہ (بلوچی ادبی مجلس مسکت ) ءَ شِنگ بوتگ اوں دومی شنگ ءُ آتاری جنوری 2020 ءَ بیتگ ۔
من اگریچ ءِ پرچہ اینچو ستا کنگ ءَ آں ؟
یک جیڑہ یے ایش انت کہ مئے چاگرد ءِ تہ ءٙ گدار وانوک کساس سک کمیں پدا بلوچی ءِ گنتر، نوں ھمے واستہ ھردیکہ اے گدار منا بندات ءٙ دست ءٙ ات باز کس ءٙ گُشت،" یار اینچوک ءِ تھا تو اے لھتیں کھبگیں جنکانی کسھاں وانگ ءٙ ئے؟ پہ ایشانی وانگ ءٙ ناکہ ترا علمی پائدگے رسیت ناکہ دیگہ زانشتی ابید ءِ نزیر ناصر ءِ گوست ءِ لھتیں بےسریں سرگوستاں ،
بلے من اے ھبر دلگوش نہ کرتاں چیاکہ یک چاگردے ءِ تھا دروایں۔سلکاریانی سوْب ھما چاگرد ءِ ھاموشیں مردماں نوں کھبگی، ایندگہ سلکاریانی پشدر ءٙ ھم لھتیں انچیں سوْب بنت کہ مردم اے وڈیں کشکاں وتی ھنکین کن اں نوں اے گدار ءِ ھم مستریں لوٹ ھمیش ات چاگردی بدیں پھلاں چو لبزانکی شکل ءٙ دیم ءٙ بیاراں ۔
اگریچ :
اے کتاب بندات ءٙ وھدے منا دست ءٙ ات پہ وانگ ءٙ باز سنگت ءَ جُست کُتگ کہ اگریچ ءِ بزانت چے انت ، اے گپ ءَ چہ پدر بوت لبز اگریچ انگت باز مردم ءِ کرا آشنائیں لبزے نہ ات ھمے ھاترا جھد کناں کہ اگریچ ءِ لبزانکی بزانت پیسر ءٙ گیشگیوار بکن آں ۔
اَگریچ: یک دْرچکے کہ ایشی ءِ دار یکبرے کہ روک بیت توری ھور ءِ سر ءَ بہ بیت کہ نہ مِر اِیت۔
گیشیں ھور ءُ آپ ءِ سرا ءٙ بلکیں آچ بہ مِریت بَلے دُوت ئے ھتم نہ بنت ۔
کتاب ءِ کسہ ءُ کارستاں چہ پیسر من اگریچ ءِ لبز ءَ گون سَلھیں دروشمے ءَ دیما آھورت ، نوں ما کہ چاراں اد ءٙ گدار ءِ نام پرچہ اگریچ کرتگ؟
چونا ءَ اے گدار ءِ تہ ءٙ ترا چار مزنیں کارست دپ ءٙ کپیت کہ ھمے چاریں کارستاں چہ مارا باز پنت ءُ سبک رسیت پدا اے گدار ءِ تھا ھمے چاریں کارست تئی چاگردی ھمک شر ءُ بدیں پھل ءٙ ھواراں ۔ چونا ما گوں پراھگانیں مجگے ءَ بہ جیڑاں اے گدار مارا چاگرد ءِ لھتیں سِل کاریانی روتگاں پیش دارگ ءٙ انت، کہ سِل کاریانی بنیاد چو بندات باں وتی آسر ءَ یا وتی آکبت ءَ تاں کجا سر کناں ۔
چاگرد ءِ بازیں، رسم ءُ رواجانی ، لھتین جھلی بُرزی ، ایشی ءِ وانگ ءَ چہ پد مئے دیما پَدر باں ۔
مارا ھاس کر مئے ورنائیں ، جنک ءُ بچکاں اے پنت رسیت کہ مئے لھتیں ردیانی سوْب ءَ چونیں ڈولداریں زند رواں برباد باں چش کہ، مُرادی ءِ تباھی ءِ بُن یحیی بیت ،زابادی ءِ شوکت ، اے انچیں کارستاں کہ مئے چاگرد ءَ استیں وھد ءَ ھم مئے دیما بوھگ ءَ انت ۔
انچوں کہ اے گِدار ءِ لھتیں کارستانی نام پیسرا برز ءٙ پدر کتاں۔ھمے مردمانی شَر ءُ ھرابیں، کرد چاگرد ءِ بازیں شر ءُ ھراباں گُشاں ۔
اے کتاب ءِ بنیادی یا مین مجگ ءَ پدّر کنگ لوٹاں کہ چے اِنت ، کجام رنگ ءَ کہ من سرپد بیتگ آں گُڑا ھما وڈا لبزاں درشان کن آں المّ نہ انت کہ من واجہ نزیر ناسر ءِ گِدار اگریچ ءِ ھکیکی بنگال ءِ گیشنگ ءٙ سوبین باں ھمینچو منی کَچ ءُ کساس انت کوشّست کناں ۔
نوں ما گُشاں کہ واجہ ءَ اگریچ کجام ھاترءَ کارمرد کُتگ ، اگریچ ءِ آس ءَ گِدارے تہ ءَ بازیں کارست بُن انت ،آ کارستاں چہ یکے شوکت انت ، آئی ءِ بُن پُشت چون اے رنگ ءَ انت ، شوکت گِدار ءِ مین تھیماں چہ یکے آ چہ درکسانی ءَ چہ گِس ءَ نام ءُ دپ بیت ، انچوں گُشاں کہ انسانی مجگی رُدوم زورگ ءِ / دربرگ ءِ اولی درسگاہ کہ است انت آئی جند ءِ گس انت ءُجند ءِ کھول اِنت ، بٙلے شوکت چہ بندات ءَ وتی کھول ءَ دل پاش ءُ دلوارگ بیت ، پرچہ کہ چہ ماس ءُ پِساں چہ درکسانی ءَ مھر نہ گندیت ۔
کسان کسانیں زھگی جیڑھاں شوکت لٹ ءُ کٹ کنگ بیت ، دعا ءُ بد کنگ بیت ، شوکت ءِ کستریں براس پت ءُ مات ءَ دوست باں ، بلے شوکت اناں ، چونا ءَ دل ءِ اندر ءَ کس نہ شُتگ بلے شوکت زاھر ءَ مھر نہ گندیت ۔
ھمے رنگ ءَ شوکت ھر وھد وتی جیڑگاں گوں سوچیت ءُ برجیت کہ منا پرچہ مات ءُ پت دوست نہ داراں ، من اسکول ءَ اولی نمبر ءَ بِگراں منا ھچ سوگات نہ دی انت ، بلے منی کستریں براس کہ انچو پاس ببیت آئی ءَ سوگات ،چاشنی ، ءُ مھر دیاں ، ھمے رنگ ءَ دیگہ انچیں کاراں کہ شوکت دیما بیت بلے شوکت مھر وفا نہ گندیت شوکت ستاہ ءُ توسیپ نہ گندیت ۔
اے گِدار اگریچ بزاں ماں گدار ءِ تہ ءٙ شوکت چو اگریچ ءَ بُن انت ۔ بلکیں گدار ءِ سرجمیں کارست چو اگریچ ءَ بُن انت ،نوں بوت کنت کہ پمے ھاترا گدار ءِ نام اگریچ ایر کنگ بوت ۔
ھمے رنگ ءَ گدار ءِ تھا شوکت ءِ ناکو یے بزاں یحیٰی، شوکت ءِ پِت ءِ براس انت آ مسکت ءَ پوج ءَ بیت ، بلے ازل ءٙ کھول ءُ ھاندان مکران ءِ باں ۔گُڑا وھدے ناکو کئیت گُشیت کہ ،"من شوکت ءَ را وتی زھگ ءُ چُک کناں بران ئے مسکت ءَ ، بلے شوکت ءِ پِت گُشیت کہ شوکت ءَ بِل شوکت ءِ کَستریں برات کاسم ءَ بر ، شوکت باز دل رنج بیت ، جیڑیت کہ ھمک کار ءَ پِت دیم گیر کنت پِت ھمک کاراں منی راھاں کُنٹگ جوڈ انت ۔
پت اسل ءَ منی نیک نہ انت منی بد انت باز رنگ ءَ جیڑیت برے وتکشی ءُ برے دیگہ کارے گُڑا گڈسر ءٙ شوکت ءِ زامات ءُ گھار شوکت ءِ بابت ءَ گوں شوکت ءِ ناکو یحی ءٙ گپ ءُ ھال، منت ءُ زاری کناں پدا نوں شوکت ءِ پِت ءُ مات رازی باں یحٰیی شوکت ءَ مسکت ءَ بارت ۔
شوکت ءِ زندگی ءِ وشتریں ءُ ھراب تریں روچانی بندات چہ مسکت ءَ بیت ، برے انچیں وشیاں دوچار کپیت کہ دل گُشیت، ھمک مردم ءٙ را چشیں زند نسیب ءَ بہ بات ، برے برے انچیں رنج ءُ دردانی دیمپان بیت دل گُشیت چشیں زند کُچک ءَ را ھم نسیب مہ بات ۔
اے گِدار ءِ تھا کسہ ءُ کارست چشکہ کسھانی تھا زنداں، شراب ، کباب ، شاھری لبزانک باز انت ، کارست ، سائمہ ، روبینہ ، زویہ ، فاروق ، اسمہ ایش ءُ آ۔۔۔۔۔ ، بَلے اے گدار ءِ اندر ءَ اگاں ما سک ءٙ ھُرت، ھُرت ءٙ کارستاں بچاراں آ منی نِّز ءَ اے نامانی رنگ ءَ انت ۔
شوکت ، مُرادی ، زبادی ءُ اکتر ، پرچہ کہ گِدار جتا جتائیں سر ھالانی نیمگ ءٙ روت بلے گدار ءِ وانگ ءِ وھد ءَ دل گُشیت ھمے کارست زوت منی دیما بیا انت ، اگان دیما کایاں دل گُشیت اے ایشانی کِسہ ھتم مہ بیت ، دل گُشیت درائیں گِدار ءِ تہا ھمیشانی بابت ءَ نبشتہ بوتیں۔
اے گِدار ءِ تھا کہ چیزے مردمانی نام ءُ کارست مئے دیما پَدر باں چہ وانگ ءَ رَند گُڑا ھما کارستاں چہ مارا وتی مٹ کنگ ءِ واست ءَ بازیں سرپدی یے رَسیت ۔ ھمے مردمانی شَر ءُ ھرابیں، کارست مارا چاگرد ءِ بازیں شری ھرابیاں ھم سرپد کناں ۔
اگریچ گِدار کہ من یک چم شانکے داتگ ، من زبادی ءُ مُرادی ءِ بابت ءَ چیزے لبز درشان کناں تاکہ منی چمشانک بے مانا مہ بیت ۔
گدار ءِ تھا مُرادی ءُ زبادی ھما کارست آں کہ چہ چاگردی وتگڈیں جھل ءُ بُرزیں سوْبانی نیمون ءَ سِل کاریاں داں سَر باں ، اگاں ما بُنِکی جیڑیاں بچاراں گُڑا ھمے سرپد بئیں کہ ، ھراب زبادی ءُ مُرادی نہ بیتگ آں بلکیں مئے چاگرد ءِ مھکم کُتگیں تیل ءُ سانکلاں کہ زابادی ءُ مُرادی ءَ بدکاری ءَ مجبور کن اَنت ۔
اگاں مُرادی ءُ زابادی ءَ جتا جتایں لبزانکی کالب ءَ بچاریں گڈا جیڑا یکین اِنت، بلے کارست دو انت ۔
مُرادی : یک رنگ داریں جنکے بیت وھدے کہ مُرادی17 سال ءِ اُمبر ءَ کیت مُرادی ءَ گون وتی ھمسریں بچکے ءَ مھر بیت ، مُرادی وتی چاگردی جیڑھاں چہ آزات نہ بیت ، یک روچے گوں وتی دوستدار ءَ تچیت روت، گُڑا گوں وتی دوستدار ءَ ھوار مسکت ءِ پولیس ءِ دست ءَ کپ اٙنت ، شوکت ءِ ناکو یحیی اے زمانگ ءَ مسکت ءِ پوج ءَ بیت ، آئی ءَ را پوج ءِ تھا تاگت بیت ھزت بیت گُڑا چہ وتی تاگت ءَ پائدگ چست کنت ، آ جنک ءَ چہ پولیس ءَ زمانت کنت چش کہ جنک ءِ مات ءُ پِت گریب ءُ بَزکار باں ، یحیی آیاں پہ زَر ءُ لالچ مجبور کنت گوں جَنک ءَ نکاح کنت۔
اے وھد ءَ کہ یحٰیی گون مُرادی ءَ سانگ کنت امبرے شست سال ءَ چہ بُرز بیت ، یحّیی ءَ پیسرا یک مکرانی جَنے بیت ، بلے آ مسکت ءَ نندگ ءَ تیار نہ بیت ، چیزے وھد ءَ پد یحٰیی آئی ءَ یل کنت آئی ءِ سوناں دنت ۔
مرادی ءِ نکاح گوں یحیی ءِ گوما کنگ ءٙ چہ رند کیامت ءَ کمتر نہ بیت کہ ھبدہ17 سالی ایں جنکے گوں شست سالی ڈگرے ءَ زندگی بہ گوازین ایت ،وتی زندگی ءِ ھمسپر ئے بہ کنت ءُ سرا سر نا انساپی یے ۔
بَزگیں مُرادی، چاگردے مھریں تیل ءُ سانکلان سست نہ کنت ، بلے گوں وتی مرد ءَ ھچبر وش نیاد نہ بیت ، مُرادی ءِ زند ھم چو اگریچ ءَ بُن بیت آ توسگ ءِ نام ءَ نہ زانت ۔
وھدے کہ مُرادی ءِ مرد بزانکہ یحٰیی شوکت ءَ مسکت ءَ کاریت ءُ ،کارے ءَ نادینیت ، مُرادی ءِ دل لوٹیت کہ من گوں شوکت ءَ مھر بہ کن انت، مُرادی ھمے بابت ءَ جیڑیت گوں شوکت ءَ نزدیکی ءَ بندات بہ کناں ،۔۔۔۔۔۔۔۔۔ چیزے وھد ءَ پد شوکت مسکت ءِ پوج ءَ بھرتی ھم بیت ۔
شوکت برز ءُ بالاد ناکیں بچکے بیت ، وھدے کہ پوج ءَ وتی ٹریننگ ءَ سرجم کنت ، آئی ءِ پرسنالٹی یک زیب ناکیں درشمے ءٙ گندگ کیت ،شوکت کہ وھدے ھردیکہ گس ءَ کیت مُرادی ءِ دل ھچ پیم ءَ دارگ نہ بیت شوکت ءَ را وتی واھشتانی بابت ءَ گُشیت۔۔۔۔۔۔۔!
بلے شوکت ھچ وڈ ءَ تیار نہ بیت پرچہ کہ آ زانت بلوچی دود ءُ ربیدگانی پاسبانی الم انت ،چش کہ ناکو ءِ جَن ءَ گوں وپت ءُ واب بکنت۔ شوکت مُرادی ءٙ ایر جنت ءُ لٹ ءُ کُٹ کنت ۔
پدا لھتیں سال ءَ رند شوکت روت مکران ءَ وھدے کہ پدا واتر کیت مسکت ءَ روچے روت ناکو ءِ گندوکی ءٙ چاریت مُرادی ءِ گس ءَ جتاجتائیں مردین ءُ جِنکانی آھگ ءُ روھگ انت ، ھمودا سرپد بیت کہ مُرادی ءَ وتی نوں راہ مٹینتگ ، اے ساھتاں ناکو چہ چماں نزور بیت ، مُرادی تھنا گون وت ھوار دیگہ جِنکانی سوادگری ءَ دزگٹ اِنت ۔
زبادی شوکت ءِ ماھگونگ :
زبادی شوکت ءِ دوستدار بیت کہ آئی پیس ءُ پیروکی ھند گوادر بیت نوں گوں وتی (کھول) ھاندان ءِ مردماں آ مسکت ءَ جاھمند باں، زبادی ءَ وھدے کہ گوں شوکت ءَ مھر بیت ، زبادی وانگ ءَ بیت ،بندات ءَ پہ شوکت ءٙ نپر کنت کہ تو منا بوانین ءُ پدا ھمے رنگ ءَ مھرے دیم ءٙ میزان میزان ءٙ ودان بیت۔
زبادی ءُ شوکت دیراں تاں مھر کناں ، آھانی زند ءِ شوکتریں واب ءُ واھگ ھمے بیت کہ یک ءُ دومی ءَ گوں سرجمیں زند ءَ یکجاہ بہ بئیں ، بزاں زند ءِ ھمسپر ۔
آھانی میان ءَ نمدی ءُ کاکد روان کنت ، دراجیں وھد ءٙ داں خط ءُ کاکد نبشتہ کن انت یک ءُ دومی ءٙ ۔ زبادی ءُ شوکت ھردو وتی زند ءِ واھگ ءُ ارمانان یک دومی ءَ گوں بندوک کن انت ، زندگی ءَ جتا نہ بوھگ ءِ کسم، سوگند ور آں کہ ما ھردو یک دومی ءَ گستا نہ باں ۔
بلے شوکت ءُ مرادی سرپد نہ باں اے چاگرد ءَ مھر ءُ مھبت بے آسریں چیزے ، نزان انت کہ ما وتی واھگ ءُ ارمانان چو یکجاہ مہ کن انت ، کہ واھگانی سِدگ پہ مارا دیم ءٙ تباھی جوڈ باں۔
زبادی ءُ شوکت ءِ مھر ھما وھد ءَ کھر جوڈ بنت وھدے شوکت وتی ڈیوٹی ءِ سرا بیت چہ مَکُران ءَ لوگ ءِ اھوالے کیت کہ بیا تئی مات سک نادراہ ایں ، ما پہ تو ودار ءَ ایں ، تو موکل بگر ءُ وت ءَرا سربکن ۔
وھدے شوکت 15 روچ ءِ موکل گیپت ، سر گپت پہ مَکران ءَ۔ چاریت مات وش ءُ سلامت ایں ۔
شوکت ءَ گُشگ بیت کہ ما ترا لوٹائنتگ کہ تو بیائے سور بکن ئے ترا تاں مات ءِ بیماری ءِ گپ مہ کُرتیں بیت کنت تو میاتکین ئے ۔
شوکت ءَ گُشگ بیت تئی کسانی ءِ دشتار تئی ناکو ءِ جِنک گُلین پرتو ھما انت نشتگ پدا چہ در کسانی ءَ تئی نام گپتیں ،ما لوٹیں کہ تو نوں سور بہ کن ئے ، بٙلے! شوکت مکن کنت ، شوکت جیڑیت کہ من وتی ساہ ءُ ارواہ گوں زبادی ءَ بستگ ، منی کول ءُ اکرار گوں زبادی ءَ بندوکاں ، زبادی منی مھر انت بید ءِ زبادی ءٙ ، من کجام رنگ ءَ یک ءُ دومی ءَ زندگ بیت کناں ، مئے مھر ءُ مھبت ءَ مسکت سَر ءَ زرُتگ بازیں مئے پچاروکی سرپد ایں ، من بچکے آں پہ زبادی ءَ چے گوزیت کہ منی نام ءَ زانگ بیت ، مئے مھر ءُ مھبت ءِ بابت ءٙ زبادی ءِ براس ءُ مات ھم سرپد آں، شوکت بے وس بیت لاچار بیت نہ زانت کہ من چے بکن آں ، یکے گُلیں آھی ءِ ناکوزتک چہ کسانی ءَ آئی ءِ نامگپتیں، دومی پِت ءُ مات سوگند وراں کہ ما ترا گوں گُلین ءَ اروس دیاں ۔
شوکت باز بے چاڈ ءُ تکانسر بیت اے جیڑاھانی سرا بلے آکر مات ءُ پُت سوگند کن آں گڈا شوکت ھان کنت کہ من گوں گُلین ءَ اروس کن آں ، آ دگہ گپے کہ شوکت چہ اندر ءَ چوں اگریچ ءَ بُن بیت ۔
وھدے شوکت گوں گُلین ءٙ آروس کنت بندات ءَ شوکت ءَ گون گُلین ءَ ھچ مھر نہ بیت بٙلے چہ گُلین ءِ مھروانی ءَ شوکت ءٙ مھر بیت ھردیکہ زبادی سرپد بیت کہ شوکت ءَ وتی کسانی یے دشتار ءَ گوں آروس کُتگ زبادی ھم چو اگریچ ءِ آس ءٙ بُن گیت وتی تھا ۔
شوکت پدا وھدے کہ مسکت ءَ رُوت زبادی ءِ نمدیے رَسیت،" زابادی نبشتہ کنت کہ کجا شتاں تئی کول وھد ءَ ءُ اکرار، تئی مھر ءُ مھبت؟ بازیں انچیں گپ نبشتہ کنت نمدی ءِ تٙہ ءٙ نون شوکت وت نہ زانت چی بکناں؟ ، اے چاگرد ءَ سالانی سال لھتیں بے سریں دود ءُ رواج رودینتگ پدا چشیں جاوراں کجا نوں شوکت ربیدگی سانکلاں پروش دات کنت، یک نزوریں مردمے کہ چاگرد ءِ مھکمیں دوداں وتی نیمگ ءَ آؤرت مہ کنت گُڑا آ مھکمین دود لازم آئی ءَ وتی نیمگ ءَ براں ، ھمے رنگ ءَ شوکت ءَ گوں ھمے وڈ بیت ، آئی ءِ آس ءَ زبادی ھم سُتک پُر بوت ۔
شوکت ابید چہ بُن گرگ ءُ سُچگ ءَ دیگہ ھچ کُت نہ کنت ، آئی ءِ اندر ءٙ مدام چو اگریچ ءَ آس جمبور بیت ، آ سُچیت ءُ ازیت۔
اکتر ءُ زبادی
زبادی پیسرا شوکت ءِ ماھگونگ بیت ، ھردیکہ کہ شوکت ءِ بھت ءَ نہ بیت آئی ءِ مات ءُ پِت زبادی ءَ پہ اکتر نامیں مردے ءَ گوں سانگ دے انت ۔
انچو کہ زبادی ءُ شوکت مھر ءِ کسہ ءٙ بازیں مردم ءِ سرپد بیت ھمے داب ءَ آروس ءَ پٙدّ اکتر ھم سرپد بیت۔
وھد ءِ روانی ءَ اکتر وتی بھتام ءُ شگاناں گیش کناں کنت زبادی ءِ سرا ، بے چارگیں زبادی چونا ءَ شوکت ءِ جتائی ءِ آس ءَ بُن گران بیت ، پدا اکتر آئی ءَ گوں شگان ءُ بھتاماں گنتر آئی ءِ اندر ءِ روکیں اگریچ ءَ گوات کنت ءُ ، آئی ءِ آس جمبور بیت ۔
دیمتر ءَ چوش بیت کہ اکتر ءِ سر گوں نشہ ءٙ کپیت ، زبادی ءِ بَزگی ءُ واری روچ پہ روچ وداں باں ، گُڈ سر ءَ زبادی ھم لوٹیت کہ من دوبر وتی اولی مھبت ءَ گوں یکجاہ بہ باں ، ءُ سور بہ کناں، بلے چے کت کنت ھمے وھد ءَ چہ اکتر ءِ نیمگ ءَ زبادی ءَ سئے چُک ھم بیت ، ھمے رنگ ءَ شوکت ءٙ ھم چہ گُلین ءَ سئے چُک بیت، شوکت ءِ زندگی گون گُلین ءُ وتی چْکاں انچو بندوک بیت ،نون دل ئے نہ لوٹیت کہ من دیگہ سئے چُک ءِ ماتے ءَ گوں نکاح بکن آں ۔ ۔
زبادی انگت وتی سِل کاریاں چہ پیسر شوکت ءَ اھوال کنت ءُ گُشیت ، من تئی وابانی بانور بیتگ اں ، منا وتی وابانی بانور کن ، منا چہ اے زند ءِ ھزاباں دَر کن ، من لاچار آں منی درئیں در بنداں ،من پہ وت ھچ گِندگ ءَ نہ اں ، بلے شوکت زبادی ءَ وتی بانور کُت نہ کنت ۔ شوکت ءَ چاگرد ءِ لھتیں لوٹ وتی مُھریں سانکلاں گوں بستگ ات ، آ وت سئے زھگ ءِ پِتیں ھمے ھیال ءَ گوں شوکت پہ زبادی ءَ سالونک نہ بیت ، گُڈ سر ءَ زبادی ھم مُرادی ءِ کار پداں زوریت ، روچے گوں مَردے ءَ بیت ۔
آئی ءِ ھم زند ءِ کُشتگیں واھشت پدا بھار ءٙ نہ باں ، انچو کہ مُرادی گوں وتی ھجگیں واھگاں پیلُشیت ءُ سوچیت ۔
ھلاس۔
No comments:
Post a Comment