انام رزا ءِ چراگ ٹمبگ ءَ نہ انت
ندکار: جمیل مھراب
چہ بنی آدم ءِ جیڑگاں دنیا پند بُران ءُ دیمروھی کنان انت۔
ھمے جیڑگانی برورد انت کہ لبزانک ءَ ھم وتی پاد نہ داشتگ انت گوں وھد ءِ ھمگامی ءَ جنزان ءُ روان انت۔
ما اگاں بلوچی فکشن ءَ چمشانک بدئیں ءُ میان استمانی فکشن ءِ (Fiction) دیم ءَ بیاریں مارا اود ءَ الم تپاوت گندگ کیت۔
بلے اے ھم نہ انت کہ بلوچی کسھی لبزانک ءَ وتی پاد داشتگ انت۔
مرچیگیں کسھی لبزانک ءِ سپر ءِ تہ ءَ مارا بازیں نوکیں نام گندگ ءَ کیت ءُ ھمے نامانی تہ ءَ یکے "انام رزا" انت کہ آئی ءَ وتی اولی آزمانکانی وانگی "چراگ ٹمبگ ءَ انت" 2018 ءَ کوہ ڈگار لبزانکی مجلس ءِ نیمگ ءَ چاپ کتگ۔
آزمانک کاری ھم یک ازمے ،ازم ءَ الم کالبے بیت آئی ءِ وتی راھبند ءُ لوٹ بنت ۔
پد ءَ ھر ندکار ءِ ازمی کد ھر ساچشت ءِ تہ ءَ یک ھساب نہ بیت بلے ھما کہ ازم ءِ درستیں تک ءُ پھناتاں سرپد اِنت گڑا آئی ءِ ساچشت گیشتر ازم ءِ لوٹاں پیلو کن انت۔
یک ساچشت کارے ءِ ھیالاں الم اے جست سر کشیت کہ آزمانک چوں نبشتہ کنگ بہ بیت آئی ءِ شرتریں نبشتہ ءِ وڑ ءُ ڈول کجام انت گڑا ھمد ءَ شرگداری ءِ لوٹ ودی بیت۔
"چہ شرگداری ءِ نہ بوگ ءَ لبزانک ءِ تہ ءَ پرک ءُ تپاوت ھلاس بیت شر ءُ ھراب، کسان ءُ مزن ھر رنگیں ساچشت ءَ لبزانک ءِ نام دیگ بیت۔ شرگداری ھمے تپاوت ءَ گیشینگ ءِ کار ءَ کنت، چیر ءُ اندیمیں ساچشت ءِ جوانیں سپتاں دیم ءَ آرگ ءِ جھد کنت"۔
(من چو جیڑ اِتگ،،اے آر داد تاکدیم 47)
شرگدار ساچشت ءِ کد ءُ کساس گیشین ایت ءُ آئی ءِ ازم ءِ لوازماتاں دیم ءَ کاریت
شرگداری ءِ رواج گرگ ءَ چہ ساچشت کار وتی ساچشتکاری ءِ ازم ءَ مزن کت کنت۔
مے لبزانک ءِ تہ ءَ انچیں نادراھی یے ءَ سر کشتگ کہ شرگداری ءَ کس برداشت کت نہ کنت بلے چوناھا ساچشتکار ءِ کار ھما وھد ءَ ھلاس بیت کہ وتی ساچشت ءَ سرجم کنت پد ءَ آئی ءِ حیثیت ھم بس یک وانوکے ءِ بیت۔
ھمے درگت ءَ جاوید احمد، مابعد جدیدیت: کیا انارکی ہے؟، نبشتانکے ءِ تہ ءَ گشیت۔
"کوئی پوسٹ ماڈرسٹ یہ نہیں مانتا کہ مصنف کا کوئی مقصد ہوتا ہے یا مصنف کوئی بات کہنا چاہتا ہے مصنف کچھ کہنا نہیں چاہتا وہ تو بس ایک فعال وسیلہ اظہار ہے خود اپنی تحریر کا مطلب نہ بتا سکتا ہے نہ معین کر سکتا اور نہ اسے اس کا حق ہے تحریر مکمل ہوتے ہی مصنف کی حیثیت بھی قاری کی رہ جاتی ہے اور متن سے برآمد ہونے والی اقلیم کی حکومت ہر قاری کو حاصل ہے"
پد ءَ ساچشت ءِ کد ءُ کساس چی انت شرگدار آئی ءَ گیش ءُ گیوار کنت۔
مرچگیں ساچشتکار ءِ واستا اے ارزانی بیتگ کہ آ گشگ بیتگ کہ مرچگیں آزمانک ءِ لوٹ چی انت آ کجام چیز انت کہ ساچشت ءَ چہ دومی ساچشت ءَ مستر کن انت ۔
مرچیگیں ساچشتکار پلاٹ ءِ رد ءُ بند ءَ پکرمند نہ انت ءُ نہ کہ کسہ ءِ بندات ءُ آسر ءَ جیڑیت بلکیں جدیدیت ءُ مابعد جدیدیت ءِ تہ ءَ درشانداب چہ درستاں مستر گشگ بیتگ ۔
ساچشت ءِ درشان ءِ تہ ءَ انچیں چاڑ ءُ جمالیاتے آرگ بہ بیت کہ وانوک ءِ روہ ءَ ایر بہ کپیت ءُ وانوک چہ ساچشت ءِ ھمک گالردانی چاڑ ءَ وتارا سست مہ کنت۔ ساچشت ءِ وش زیمری ءُ گمجتی ءَ چہ وانوک ھمک کدم ءَ آئی ءِ ھمراہ ءُ ھمگام بہ بیت۔
"ادیب متن اور قاری کا رشتہ لطف و نشاط ،لزت اور شہوانی نوعیت رکھنا ہے۔
جسم ،جسم سے بات کرتا ہے ،لزت کا یوں احساس ہوتا ہے کہ وجود کی آخری حد تک کسی شے نے جھنجھوڑ کر رکھ دیا ہے، کچھ لے لیا ہے ؟ کچھ دے دیا ہے"
شریں آزمانک ھما انت وتارا یک جوانیں چاڑے ءِ تہ ءَ آسر بہ کنت۔
انام رزا ءِ آزمانک گیشتر بیانیہ تکنیک ءَ انت آئی ءِ گیشتریں آزمانکانی تہ ءَ جوانیں ازم گندگ ءَ کیت بلے باز جاہ ءَ آئی ءِ ازم ءِ تہ ءَ نزوری ھم سھرا بیت آئی ءِ یک نزوری یے ایش انت آئی ءِ آزمانک حقیقت پسندی ءَ (Realism) گوں سک نزیکی کناں۔
ھمے واستا مارا گیشتر سادگ گندگ ءَ کاینت ءُ سرجم ءَ راستی گمان بنت بلے ھمے آزمانک ھم انام ءَ جوانیں ازمکاری ءَ گوں نبشتہ کتگ انت ءُ وانوک ءِ دل ءَ ایر کپنت۔
اے ھم نہ انت کہ انام مارشتی دنیا ءَ چہ گسر کپتگ آ وانوک ءِ دل ءَ ایر کپگ ءَ رند وتی آزمانکانی تہ ءَ سسپنس ءُ جیڑگانی درے پچ کنت ھمے واستا ھر کس ءَ انام ونتگ گیشتر ما آئی ءِ آزمانکانی ساڑائیگ ءَ دیستگ۔
انام ءِ نگاہ ءَ چاگردی جیڑہ بہ بنت آشوبی چست ءُ ایر یا مھرانکی ،سکس ءُ پدمنتگیں چاگرد یا جنین ءِ جیڑہ آئی ءَ درستیں سرھالانی سر ءَ وتی ند کارمرز کتگ ھمے آئی ءِ آزمانکاری ءِ سوبمندی انت۔
آئی ءِ آزمانکانی تہ ءَ کارست وت ھبر کن انت آئی ءِ لھتے آزمانکاں انچو گمان بیت کہ شارٹ پارم ءِ Short Form تہ ءَ نا سرجم انت، بلے آئی ءِ گیشتر آزمانکاں وتی کد ءُ کالب وت گیشینتگ انت۔
آئی ءَ وتارا یک تکنیکے ءِ ھد ءُ سیمسراں نہ داشتگ بلکیں بازیں تکنیک کارمرز کتگ انت۔
انام ءِ کر ءَ جوانیں ندارگ کشی، خاکہ نگاری ءُ جزئیات نگاری ھم سھرا بیت۔
آئی ءِ اے بنداتی سپر انت اولی وانگی ءِ تہ ءَ آئی ءِ ازمی بودشت سھرا بیت اگاں آ ھمے داب ءَ وتی ند ءِ نبیسگ ءَ برجم بدار ایت پہ آئی ءَ جوانیں بانداتے وداریگ انت۔
*****
No comments:
Post a Comment