کتاب زندمان ءِ تاھیر انت

کتاب زندمان ءِ تاھیر انت۔

جمیل مھراب

بنی آدم چہ کتاباں وتی زانت ءَ ودینان ءُ پند جنان اِنت۔ کتابانی تاھیر ءُ ارزشت ءَ ھما مردم سرپد بیت کہ آئی ءَ لھتے وھد گوں کتاباں گوازینتگ۔ پابلو نرودا جاھے ءَ گش ایت۔ "اگاں تو کتاب نہ وان ئے گڑا انچُش سرپد بہ بو کہ میزان میزان ءَ مِران ئے"

من برے برے انچش اوں سما کناں کہ دنیا ءِ بنی آدماں بس کتاب بہ ونتیں، پرچا،منی ھیال ءَ بنی آدم ھمینچو سر ءُ پاد پہ شادمانی ءَ جنئگ ءَ انت یا آ ھرچ کارے کنت بس وتی زھن ءَ آسودگ ءُ تاھیر سما کنگ ءَ ۔ یکے پہ جنکے ءَ پر تاھیر بیت۔ یکے زر ءُ گاڑی ءَ یکے مزنی ءُ بادشاھی لوٹ ایت۔ بلے اے درست ھمے واستا آئی ءَ لوٹ اَنت کہ آ پر تاھیر بہ بیت، یا آ چہ دراھیں بنی آدماں جتا ءُ نامدار بہ بیت، بلے ایشاں ھمے واستا لوٹ ایت کہ آئی ءَ چہ ایشاں شادمانی سما بیت۔ منی ھیال ءَ کتاب اوں یک انچیں درے کہ آ مردم ءَ جتائیں داباں تاھیر دنت، یکے ھما وھد ءَ وانوک ءَ دنیا ءِ دراھیں گماں دور کنت ءُ دومی ھما وانوک کہ نبشتہ کار بیتگ اَنت اوں نامدارتریں مردم اَنت ۔ ھمے واستا باز براں من ھمے سما کناں کہ دنیا ءِ ارزشت دارتِریں چیز کتاب اَنت۔ پد ءَ اگاں دنیا ءَ مرچی دیمروی کتگ یا بنی آدم ءَ وت ءَ جناوراں گستا کتگ ھمے وانگ ءُ زانگ ءِ سپر اِنت۔ مروچگیں بنی آدم ءَ الم اِنت کہ آ بزانت کہ آئی ءَ تنیگا پہ زانشت ءَ انگت مزنیں پندے جنگی اِنت ءُ اے زانت ءِ بندات اِنت آئی ءِ گڈسر نہ اِنت تنیگا بازیں راز ھست کہ بلکیں مئے نسل آیاں آژناگ نہ بیت۔ بلے ھمے راز ءُ دیمروی مئے پدمنتگیں چاگرد ءِ مردم کہ آئی ءِ تنیگا بنیاتی آسراتی سرجم نہ اَنت آ مشکل اِنت جھان ءِ بانداتگیں دیمروی ءَ وت ءَ ھوار بہ گیج ایت۔ من ءَ کس ءَ اے گشگ ءِ ھک نیست بلے مئے چاگرد ءِ مردماں الم انت کہ دنیا ءِ دراھیں جیڑہ ءُ جنجالانی ھمگامی ءَ اے ھبر ءَ اوں سما بہ کن انت کہ جان ءِ آسراتیانی سرجم کنگ ءَ ما وتی ارواہ ءَ ھورک مہ کنیں۔ بلکیں وت ءَ زانشتی رد ءَ مھکم کنگ ئے اوں جھد ءَ بہ کن ایں۔ اے سال ءِ  منی ونتگیں کتاب گوستگیں سالانی ھساب ءَ کمتر اَنت۔ بلے من ھمے ھبر ءَ وش آں کہ من ھر کجا بیتگ آں، کتاب منی ھمراہ بیتگ اَنت، باز براں من ھمینچک ڈپرئیشن ءِ اَرجان بیتگ آں،گشتگ گنوک باں بلے کتاباں من ءَ انچیں تاھیرے داتگ کہ منی دراھیں گم ءُ تکانسری ھلاس بیتگ اَنت۔ من ھمک وھد ءَ کتاب وانگ ءَ باں ھمے ھبر من ءَ تکانسر کنت کہ اے زندمان سک کسان اِنت ، اے زندمان ءَ مردم بازیں انچیں کتاب ھست کہ وانگ ءَ پشت کپ اَنت۔ کتاب من ءَ زندگ بیگ ءِ سکین ءَ دے اَنت، کتاب من ءَ مدام گش اَنت تو کہ وانگ ءَ ئے تو چہ کس ءَ نزورتر نہ ئے۔ کتاب من ءَ ناں بس زندمان ءِ رازاں آژناگ کناں بلکیں من ءَ گوشاں کہ ما ترا چہ مرگ ءَ گستا بران ایں۔

من اے سال ءِ بندات ٹالسٹائی ءِ زندنامک ءَ کتگ اَت آئی ءِ گدار حاجی مراد ءُ جنگ ءُ ایمنی ھر دوئیں منی کر ءَ ات اَنت، گڑا من لوٹ ات کہ ٹالسٹائی ءِ زندنامک ءَ پیسر ءَ بہ واناں ،پرچا من وھدے کہ سارتر ءِ زندنامک "الفاظ" ونتگ ات من ءَ سک باز دوست بوت پد ءَ من دگہ لھتے نبشتہ کارانی زندنامک زرت اَنت ، بلے ٹالسٹائی ءِ زندنامک ءِ وانگ ءَ گیش آئی ءِ گدار وشتر ات اَنت،  ٹالسٹائی ءِ جنگ ءُ ایمنی کہ 1700 تاکدیم اِنت من 45 روچ ءَ سرجم کت۔ جنگ ءُ ایمنی دنیا ءِ نامدارتریں کتاب ءُ شرتریں گداراں یکے، ٹالسٹائی  ءَ بس وتی کسہ زندگ نہ کتگ اَنت  بلکیں کسھانی تہ ءَ آئی ءِ ھمک کارست اوں زندگی ءِ ھکدار اِنت ۔ جنگ ءُ ایمنی ءِ کینوس انچو مزن انت انچو آئی ءِ بازیں کارستاں بلے آئی ءِ دست ءَ کارستانی بندیک نہ سِستگ۔ چوناھا جنگ ءُ ایمنی یک گوستانکی گدارے کہ آ نپولین بونا پارٹ ءِ روس ءِ سر ءَ اُرش  ءِ کسہ انت، کہ اود ءَ جنگ بس چاگرد ءُ مردمانی سر ءَ جیڑہ ایر کنت ءُ تباھی کار ایت اود ءَ کس آسودگ نہ بیت چوناھا جنگ مدام دنیا ءَ ھمے واستا کناں کہ ما گیشتر ایمن بہ بہ ایں بلے جنگ ءَ مدام ایمنی وتی پاداں برتگ۔ حاجی مراد یک کسانیں گدارے کہ ٹالسٹائی ءِ گڈی ساچشت اِنت ، حاجی مراد  ءِ  اوں گوستانکی کسھے کہ گدار ءِ گپت ءُ گال یک دمانے ءَ اوں وانوک ءَ تکاسر نہ کن اَنت۔

سال ءِ دوستگیں گدارانی تہ ءَ "وجود کی ناقابل برداشت لطافت" اے گدار ءِ سر ءَ شرگداری اوں بیتگ باز  ءَ مزنیں گدارانی رد ءَ آؤرتگ باز ءَ گشتگ کہ میلان کنڈیرا ءَ شھزانتی ءَ زور داتگ، من کتاب ءِ وانگ ءَ رند گدار ءِ تامر اوں چار اِتگ بلے آ تاھیر کہ کتاب ءَ رس اِتگ تامر ءَ نہ رس اِتگ۔ ہاورڈ فاسٹ ءِ "سپارٹیکس" کہ شاہ محمد مری ءَ رجانک کتگ ، اے گدار ھما زمانگ ءَ کہ گلامی ءُ نسل پرستی بیتگ ،ھما زمانگ ءِ گوستانکی کسھےِ ،چوناھا اے رد ءَ دو گدار سک نامدار اَنت یکے "سپارٹیکس" ءُ دومی ایلکس ہیلی ءِ "ریدگیں سانکل" اِنت کہ اشرف فضل ءَ بلوچی ءَ رجانک کتگ۔ گدارانی تہ ءَ اورحان پاموک ءِ "خانہ معصومیت" اوں سکیں پرتاھیریں گدارے پاموک کسہ ساچی ءَ بلد اِنت، پاموک ءِ وانگ ءَ من انچو سما کناں کہ پاموک رھبند ءَ ترند نہ دار ایت ناں کہ کسہ ءِ گٹ ءَ گیپت آئی ءِ تاب دیگ لوٹ ایت بلکیں پاموک ءِ کسہ وت دیم ءَ روان کن انت ءُ وتی راہ ءَ پچ کناں۔ "شکست ءِ ناتمام" ءِ گیشتریں بھر من بس ءِ سپر ءَ ونتگ ءُ سپر ارزانتر بیتگ۔ "کرنل ءَ کس کاگد نبشتہ نہ کنت" یک ارزان ءُ پرتاھیر ساچشتے پد ءَ فدا احمد  ءَ وتی رجانک ءَ چد ءُ وشتر کتگ۔ "چار راہ ءَ اوشتاتگیں جنین" من اردو وانگ ءَ رند انام گشتگ اَت کم کم ءَ اے کتاب  ءَ رجانک کن ،منی ھیال ءَ انام ءَ یک اَلمیں کارے شریں دابے ءَ مارا سر کتگ۔ اے سال ءَ منی جند ءِ کار کہ دیم ءَ اتکگ آ اسمائیل کادارے گدارک "کوری ءِ پرمانٹ بیتگ ، سراماگو ءُ اسمائیل کادارے من 2021 ءَ ونتگ اَنت اے دوئیں نبشتہ کارانی وانگ ءَ من سما کتگ کہ کسہ کاری دگہ اوں بازیں رنگ ءُ دروشم ءَ نبیسگ بیت۔  اگاں من ءَ اے سال ءَ بس دو کتاب گچین کنگ ءِ گشگ بہ بیت گڑا من دو نان فکشن کتاب گچین کناں ۔ یکے یووال نوح ہراری ءِ "بندہِ بشر" ءُ دومی "فرائڈ کے مضامین"۔ فرائڈ  منی نز ءَ انچیں نبشتہ کارے کہ مردم ءِ زندمان ءَ شاھگان کنت۔ رسل ءِ "تسخیر مسرت" ءُ سیموئیل ءِ تہزیبوں کا تصادم" اوں بے دروریں کتاب انت۔ اگاں اے سال ءِ ونتگیں کتاب چارگ بہ بنت شرف شاد ءِ اوں سے رجانک  ءُ یک منیر بادینی ءِ گدار نویسی ءِ درگت ءَ اوں شریں کارے، نجیب محفوظ ءُ مارکیز اوں انچیں نبشتہ کاراں کہ یک تکانسریں مردمے وتی کسھاں تاھیر دے اَنت بلے ای ایم فارسٹر "گدار ءِ ازم" ءَ من باز دربرتگ۔ "یہ سورما ہمارا" ءُ "شمال کی جانب ہجرت کا موسم" اے دوئیں گدار من ءَ بندات ءَ سک وش بیت آں ،طیب صالح ءِ گدار ءِ اولی در فدا احمد ءِ رجانک ءَ سک وش بوت۔  "منی داگستان" من اردو ءَ دو براں ونتگ بلے فدا احمد ءِ رجانک ءَ من گیش تاھیر رس اِتگ۔ پرچا وتی زبان مردم ءِ ارواہ ءَ سر بیت۔ ساچ در لبزانکی گل مکران "گوناپ1" ، "کسہ گوشیں دل" عباس حسن ءَ شوک رجانک کتگ ،منیر مومن ءِ شائری ءِ وانگ اوں مدام جتا ءُ گشیں تاھیرے، گڈسر ءَ مبارک علی ءِ دو کتابانی وانگ ءَ اوں من ءَ سما کنگ ءَ آں کہ آ باز وانگ لوٹ ایت ۔ "موپاسان  ءِ آزمانک" کہ سلمان اسلم ءَ رد ءُ بند داتگ اَنت من ءَ سک وش بیتگ۔ چوناھا بایدیں من دراھیں کتابانی درگت ءَ نبشتہ کتیں بلے من انچیں کتاب زوراں کہ آیاں یکبرے ءَ گیش بہ واناں ، کتاب درست انگت منی کر ءَ اَنت، من ءَ دیگ ءَ دل نہ بنت، جھد کناں دومی رند ءَ کہ وانان ئے الم چمشانک اوں بہ دیان اِش، وھدے کہ من کتاب وانگ ءَ آں یا کتابانی درگت ءَ جیڑگ ءَ یا کتاب زورگ ءَ آں ، گڑا اے زندمان من ءَ سک کسان سما بیت بلے ھمے کسانیں زندمان ءَ ھرچ شریں کارے مئے دست ءَ بیت مارا کنگی اِنت، داں کہ مئے وتی زندمان اوں آسودگ بہ بیت  ءُ دومی مردمانی زندمان ءِ آسودگ ءُ ایمن کنگ ءَ ما وتی بھر ءَ اوں ھوار بہ کن ایں۔

2022 ونتگیں کتاب

۔۔۔۔

(1) ٹالسٹائی کی آبیتی

(2) حاجی مراد۔۔۔ٹالسٹائی

(3) جنگ اور امن۔۔۔ٹالسٹائی

(4) تناپیں تران۔۔۔صدیق آزات

(5) مارکیز ءِ آزمانک۔۔شرف شاد

(6) سوشلسٹ جمہوریت۔۔۔لینن

(7) گدار ءِ ازم۔۔فارسٹر/ شرف شاد

(8) موپاساں ءِ آزمانک ۔۔ردءُ بند: سلمان اسلم

(9) فن ترجمہ نگاری۔۔۔ڈاکٹر مرزا حامد بیگ

(10) فن فکشن نگاری۔۔۔تراجم محمد عمر میمن

(11) بڑی ماما کا جنازہ اور دگر کہانیاں۔۔۔مارکیز

(12) وجود کی ناقابلِ برداشت لطافت۔۔۔میلان کنڈیرا

(13) تاکبند ارجل 4

(14) تاکبند چمگ 22

(15) منی داغستان۔۔۔رسول حمزاہ توف/فدا احمد

(16) گوناپ1۔فارسی تاک

(17) پرگوزنت باریگ۔۔۔نزیر دھکان

(18) سپارٹیکس۔۔ہاورڈفاسٹ/شاہ محمد مری

(19) کامیو (فکر و ادب کے آہینے میں)

(20) تسخیر مسرت۔۔۔برٹرینڑ رسل

(21) یہ سورما ہمارا۔۔۔میخائیل لیرمونتوگ

(22) چیپاں مور۔۔۔سوشاکو ایندو/ عمر عثمان

(23) امریکہ کا سفرنامہ۔۔مکسم گورکی

(24) نگر نگر کہانیاں۔۔ شاہد اختر/خالد سہیل

(25) بندہِ بشر۔۔۔۔۔یووال نوح ہراری

(26) مرگاں زمین ساھیل کتگ۔۔۔رفیق نواب

(27) پیشرد ءِ ازم۔۔۔۔شئے چاکر

(28) نیم بیل۔۔۔۔نجیب محفوظ/شرف شاد

(29) منیر بادینی ءِ گدار نویسی۔۔شرف شاد

(30) گوں نفسیات ءَ منی مہر ءُ بے مہری۔۔۔منیر بادینی

(31) شعر ءِ ازم۔ بوطیقا۔۔۔ارسطو/اے آر داد

(32) خانہ معصومیت۔۔۔اورحان پاموک

(33) نیشنل ازم کیا ہے؟۔۔۔ترتیب: ڈاکٹر مبارک علی

(34) کوری ءِ پرمان۔۔۔اسمائیل کادارے/جمیل مھراب

(35) شکستِ ناتمام۔۔۔ جین اسٹین بیک

(36) کرنل ءَ کس کاگد نبشتہ نہ کنت۔۔مارکیز/فدا احمد

(37) زندگی کیا ہے۔۔۔ول ڈیورانٹ

(38) شمال کی جانب ہجرت کا موسم۔۔طیب صالح/ ارجمند آرا

(39) چار راہ ءَ اوشتاتگیں جنین۔۔۔ڈاکٹر نوال السعدوی/انام رزا

(40) فرائڈ کے مضامین۔  ڈاکٹر ثوبیہ طاہر

(41) کسہ گوشیں دل۔۔ ایڈگر ایلن پو/عباس حسن

(42) امبل ۔۔شیردل غیب

(43) جوھان۔۔۔کارلوس فیونیتس/ اے آر داد

(44) استال شپاد ءَ گردنت۔۔۔منیر مومن

(45) وقت کی مختصر تاریخ۔۔۔ اسٹیفن ہاکنگ

(46) بھوک۔۔۔کھنوٹ ہامسن/ مخمور جالندھری

(47) تہزیبوں کا تصادم۔۔۔سیموئیل پی ہنٹنگٹن/ محمد احسن بٹ

(48) غلامی اور نسل پرستی۔۔۔ٖڈاکٹر مبارک علی

(49) ریاستی دہشت گردی۔۔۔ناؤم چومسکی/عامر اعجاز بٹ

(50) امیر باپ غریب باپ۔۔۔رابرٹ ٹی کیاسکی/ محمد بشارت ماگرے

(51) تاریخ اور سیاست۔۔۔ ڈاکٹر مبارک علی

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

۔*********۔

۔۔۔۔۔۔