Sunday, July 30, 2023

روبرکتی بلوچستان ءِ نام ءُ گجر ءِ ھُنر ءُ پندل

نبشتہ کار: دکتر مھمود بلوچ 

کسانیں چمشانکے چہ بلوچستان ءِ بھر بھر کنگ ءُ نام بندگ ءَ کہ بلوچستان پرچا بلوچستان ءُ سیستان ءُ گُڈ سر ءَ سیستان ءُ بلوچستان ءُ ھنّی دلمانگ اِنت کہ سیستان نام بندگ بہ بیت ؟

کسانیں چمشانکے چہ بلوچستان ءِ تَھ ماں تھ ءِ بھر بھر بَیَگ ءَ رند چہ بلوچستان ءِ آوار جنگ ءَ ،

چنت سال رند چہ رزا شاہ پھلوی ءِ ھکومتی ءَ ماں پارس (ھنّیگیں ایران ) ءَ بزاں 1305 ء ھجری شمسی درگت ءَ رزا شاہ ماں بلوچستان ءَ لشکر کشی کنت ءُ رند چہ بازیں اَڑ ءُ جیڑہ ءُ کشت ءُ کوشے ءَ گوں بلوچستان ءِ ھکومت ءِ لشکریاں سوبین بہ اَنت کہ بلوچستان ءَ پہ کمّکیں وھدے ءَ دست بہ گر اَنت ءُ وتیگ بہ کن اَنت بلے چُشکہ بلوچستان ھنچیں جاھے بیت کہ آ بلوچستان ءَ  داشت نہ کن اَنت ءُ آھر کار چہ بلوچاں پْروش ور اَنت رند چہ اے پْروش ءَ رزا شاہ  دومی گَشتاں مزنیں بیڑوے بارت ءُ ھرچ پیم ءَ تاں سال 1307 ھ ش ءَ ھمدپ گوں 1928 ایسائی ءَ  رزاشاہ ءِ لشکر گوں انگریز ءِ پوج ءِ پشت ءُ زور ءَ بلوچستان ءَ پاد لپاش کن اَنت .


ھمے درگت ءَ بلوچستان ءِ ھاکُم بزاں دوست مھمد ھان بارکزئی رَند چہ بازیں سر ءُ زورے ءَ رزا شاہ ءِ پوج ءِ دست ءَ دزگیر کنگ ءُ پہ تھران درانڈیھ کنگ بیت ،


رزا شاہ دلمانگ بیت کہ دوست مھمد ھان ءَ مال ءُ ملک ءُ زور ءِ تماہ ءَ بہ دنت تانکہ دوست مھمد ھان رزا شاہ ءِ  اے بلوچستان ءِ بیڑو بَرگ ءُ گِرَگ ءَ  ءُ بلوچستان ءَ گوں پارس ءَ ھور کنگ ءَ بہ منّ ایت ءُ رازیگ بہ بیت بلے دوست مھمد ھان پہ اے نبشتگیں پیمان نامہ ءِ دست ھت کنگ ءَ رازیگ نہ بیت ءُ سر نہ دنت رزا شاہ ھمے سَوَب ءَ سردار دوست مھمد ھان ءَ ماں 26 دے ماہ 1308 ھ ش ءَ پاھو دنت.


گُڈ سر ءَ سردار دوست مھمد ھان ءِ ھکومتی ھنچوش کہ اے دگہ ملکی ھکومتاں 1928 ایسائی سال ءِ درگت ءَ پْروش وارت ءُ آسر بیت ،

رند چہ رزا شاہ ءِ لشکر کشی ءَ ماں بلوچستان ءَ ءُ بلوچستان ءِ دست گِرَگ ءَ دگہ بھر ءُ بانگے پہ بلوچستان ءِ سرزمین چُنڈ چُنڈ کنگ ءُ بھر کنگ ءَ بنگیج بیت. 


رزا شاہ ءِ دَور ءَ پارس ,, ایران ,, ءِ سرزمین ءِ اولی سیاسی بھر بانگ 1307 ھ ش درگت ءَ بنگیج بیت کہ اے بھرگ ءَ سرجَمیں ایران پہ  چارایالت ,, استان ,,ءُ دوازدہ ولایت ءَ بھر کنگ بیت کہ چاریں ایالت  : 

1-آزربایجان 


2-پارس ءُ بنادر 


3- ھراسان ءُ سیستان

 

4- بلوچستان ءُ کرمان 

نام بندگ بہ اَنت. 


دہ سال ءَ رند بزاں 16 آبان 1316ھ ش درگت ءَ  کہ دومی سیاسی بھر ءُ بانگ بنگیج بیت

گُڑا پھلوی ءِ ھکومت ءَ کرمان چہ بلوچستان ءَ گیشّ اینت ءُ بلوچستان ءِ ھَدّات چہ نھبندان ءِ کُتُب نیمگ ءَ تانکہ تنگہ ھرمز ءَ پہ استان مَکّران ءِ نام ءَ نامینگ بیت. 

نُھ 9سال ءَ رند بزاں 1326 ھ ش درگت ءَ پد ءَ گوں دگہ سیاسی بھر ءُ بانگ ءِ  پریامے ءَ بلوچستان ءِ بھر بھر کنگ گوں پھلوی ءِ  سردَمدارنی دست ءَ بنگیج بیت ءُ بازیں ھند ءُ دمگے چہ بلوچستان ءِ ھاک ءَ  ھمساھگیں استاناں ھوار کنگ بیت. 


بلوچانی منند جاہ نرماشیر ، ریگان ، بم ءُ جیرپت ءُ... گوں کرمان ءِ استان ءَ ءُ جاسک  ، میناب ،جگین ،بشکرد ءِ گْور ءُ کِرّاں کہ سرجَم ءَ بلوچ نندوک انت ءُ بلوچستان ءِ بھر بیتگ اَنت گوں نوک جوڑ بیتّگیں استان,,  بنادر ساحلی جنوب,, ءَ کہ رند ءَ پہ ھرمزگان ءِ نام ءَ بدل بیت ھور کنگ بوت اَنت  .


1336 ھ ش درگت ءَ سیستان ءِ نام اِش چہ ھراسان ءِ نام گُڈ سر ءَ چست کت ءُ بلوچستان ءِ نام ءِ گُڈ سر ءَ اِش لِچّ اینت ءُ استان  بلوچستان ءِ نام پہ,,  بلوچستان ءُ سیستان,, ءَ بدل کنگ بیت بلے اد ءَ دلگوش کرز ایت کہ آ سرزمین ءُ ملک کہ ماں بھر ءُ بانگ ءَ گوں سیستان ءَ ھور اش کتگ ات اَنت آ ملک ءُ زمین اِش گوں بلوچستان ءَ ھور نہ کت اَنت بس سیستان ءِ نام اِش گوں بلوچستان ءَ ھمگرنچ کت. 


اد ءَ دلگوش گْور کنگ لوٹ ایت پرچا کہ سال 1336 ھ ش ءَ رزا شاہ ءِ بھر ءُ بانگ ءَ  سیستان بزاں ھما,, نھبندان ءُ کائنات,, ءِ ھند ءُ دمگ گْوشگ بوتگ ءُ ھسین آباد (ھنّیگیں زابل )بلوچستان ءِ یک بھرے بیتگ. 

بلے ھنچوش کہ ما بُرز ءَ گْوشت کہ آیاں بس  سیستان ءِ نام گوں بلوچستان ءَ ھمگرنچ کت ءُ یک مزنیں بھرے چہ,, کائنات ءُ نھبندان ءُ... ماں ھراسان ءَ پشت کپت اَنت ءُ سیستان ءِ ھشکیں نام اِش آورت ءُ بلوچستان ءِ نام ءِ پیشرد ءَ ایر کت. 


آکبت سال 1358 ھ ش ءَ کہ پھلوی ءِ ھکومت ءَ چہ اسلامی جنز ءِ دست ءَ پْروش وارت ءُ ماں ملک ءَ اسلامی راھبند ایر کنگ بوت اَنت گُڑا بلوچستان ءُ سیستان ءِ نام اش جَہ پہ جاہ کت اَنت ءُ,, بلوچستان ءُ سیستان ,, پہ استان,, سیستان ءُ بلوچستان,, ءَ بدل کنگ بوت ءُ ھمے پیم ءَ دگہ نوکیں راہ ءُ رھبند پہ بلوچانی ھوش ءُ مَت ء شودگ ءُ پھک کنگ ءَ چن ءُ لانچ بیت.

 

کَواس ءُ زانتکار گْوش اَنت کہ پہ یک راجے ءِ راجدپتری پجّار ءُ نشانانی گار کنگ ءَ پنجاہ سال پکار اِنت کہ رند چہ پنجاہ سال ءَ وت پہ وت ھما کسانے کہ اے اُمر ءَ کا اَنت ءُ رس اَنت آ وت  چہ وتی گْوستگیں راجدپتر ءَ شموشکار بہ اَنت ءُ آھر کار اے گپ چہ آیانی ھوش ءَ گار بیت. 


اگاں پہ جْوانی دلگوش بہ کن ایں اے دَور ءُ  پدریچ ءِ اوبادگ چہ اے گپّ  ءُ ھبراں پہ بیھ نزانتکار اَنت ءُ آیانی ھوش ءَ ھم نئیت کہ چہ بلوچ ءِ شاھگانیں راجدپتر ءَ کسے ءَ اے پیمیں گپّ ءُ ھبرے کتگ ، پرچا کہ گْوستگیں پدریچ ءِ ھوش ءُ مَت  تَنَکّ ءُ کمرنگ بیتگ ءُ نوکیں پدریچ کہ ھشتاد ءُ نود ءِ دَھَک ءِ چُک اَنت بزاں اے ھساب ءَ ھنّوں ھشتاد ءُ ھشتمی سال اِنت چہ بلوچستان ءِ پادلپاش ءُ آوار جنگ ءَ  ءُ اے ھپتادمی سال اِنت کہ میزّاں میزّاں چہ بلوچستان ءِ بھر بانگ  ءُ ٹُکّر ٹُکّر کنگ ءَ گْوزگ ءَ اِنت .

اے اَلّمیں گپّے کہ اے دَور ءِ وَرنا چُشکہ ھچ پیمیں گپّ ءُ ھبرے چہ بلوچستان ءِ راجدپتر ءَ  ماں وانگجاہ ءُ شھدربرجاھاں  نیست ءُ نہ گند اَنت اے پیمیں ھیال ءُ تھتال اِش نیست. 


ءُ دگہ گپّے اے کہ اے مردماں کہ ما زابلی اش گْوش ایں  اسل ءَ اے ھما ***اَنت کہ رزا شاہ ءِ دَور ءَ ھکومت چہ اشانی بدکردی ءُ سلّیں رپتاراں نگیگ بیتگ کہ چہ گْور ءُ کِرّ ءِ ھمساھگیں استاناں چشکہ ھراسان ءُ... اے دگہ جاھاں شاہ  ءَ پرمان داتگ کہ ایشاں چہ آنگُر بہ گَلین اَنت ءُ  ماں ھسین آباد ءِ ریکستان ءَ راہ اِش بہ دے اَنت تانکہ تَمِّھ کنگ بہ بنت. 

بلے چُشکہ بلوچ راج ھدادوستیں راجے ءُ  پہ مھمانداری ءَ نام کپتگ پہ وتی انسان دوستی ءِ  تب ءَ اے ھُدازدھانی سر ءَ رھم کنت ءُ ایشاں وتی زمین ءُ مالانی سر ءَ یا پہ  گِلکاری ءُ بانبندی ءَ کار بند انت  تانکہ کار بہ کن اَنت ءُ چنڈے نان در بہ گیج اَنت ءُ وت ءُ وتی چکّاں چہ مرک ءَ نجات بہ دے اَنت اگاں ناں آ  سیستانی کہ چہ بلوچستان ءَ جدا کنگ بوتگ اَنت  ھما اَنت کہ ماں نھبندان ءُ کائنات ءَ پشت کپتگ اَنت ءُ ھراسان ءِ سر زمین ءَ زند گْوازینگ ءَ اَنت ءُ انگت ھم گوں وتی ماتیں وتن بلوچستان ءَ  ھَوار کنگ نہ بیتگ اَنت. 

بلے اے گپّ ءَ کہ اے  **  چتور ءُ چہ پیم رُست ءُ  نامدار بیت اَنت ءُ پہ وت اِش راجدپترے بلوچستان ءُ سیستانی پیم کُت اے پیم اِنت کہ اے **  نیکراہ ھما شیئیانی نیکراہ اَت ءُ گوں اے نیکراھی ھکومت آیگ ءَ ایشاں پہ چاپلوسی ءُ ھیلہ ءُ ھنر وت ءَ گوں نیکراھی ھکومت ءَ پر لچّ اینت ءُ گوں دوتل ءُ دوپوستی بلوچ راج کہ نیکراہ اش سُنی اِنت اے نمک ناشناساں چیر چت ءُ پہ اے راج ءِ نام ءُ نشانانی گار کنگ ءُ بیگْواہ کنگ ءَ لانک بند بیت اَنت تاں ھما جاہ ءَ کہ بلوچ ءِ ھَمک چیز اِش چہ آئی ءَ پُل اِت ءُ آسر ءَ دلمانگ اَنت کہ بلوچستان ءِ مبارکیں نام ءَ کہ داں ابرم ءُ ابد ءَ گوں اے نام ءَ پجّار اِنت   گوں بلوچستان ءِ یک دَمگے ءِ نام ءَ بدل بہ کن اَنت.


اَنگت پہ ایشی ءَ ھم رازیگ نہ  بہ اَنت ءُ دلمانگ اَنت کہ  اے سرزمین ءَ سے تاں چار استان ءَ بھر بہ کن اَنت ءُ دزّاپ (زاھدان ) ءُ بازیں بھرے چہ واش ءَ  وتی  دست چیر ءَ بہ کن اَنت. 

ھنچوش کہ اے **  گلّینگ  ءِ سرگوست ءَ ما برزاد گْوشتگ اَت کہ اے رزا شاہ ءَ چہ پیم ءَ ءُ پہ چہ سَوبے ءَ گَلّینتگ اِت اَنت ءُ ھنچوش کہ من سرپدی دات کہ اِشاں ھچ پیمیں سیادی ءُ رگ ءُ ریشّگے گوں بلوچستان ءَ نیست ءُ نہ بیت اِش ھم ابید چہ ایشی ءَ کہ بلوچستان ءِ نمک اش وارت ءُ نمکدان اش پْروشت  ءُ انگت ھم ھوشام اش نہ تْرہ اِت ءُ ھرچ پیمیں ناروائی  ءُ زوراکی یے پہ بلوچ راج ءُ سُنّیان اِش  بناہ کت ءُ سرجَمیں سِتم ءُ بزّگی کہ پہ بلوچ ءُ بلوچستان ءَ پیش آتک اَنت ءُ پیش آیگ ءَ اَنت ھمیشانی سر ء چیر ءَ اِنت کہ ما ءُ شما آیاں زابلی گْوش ایں بلے شرّ بہ زان اِت کہ اسل ءُ نسب داریں زابلی ءُ سیستانی ھما بِھداریں بلوچ اَنت ءُ سیستان ءِ ھاک ھم بھرے چہ بلوچستان ءِ سر سِند کتگیں ھاک ءَ اِنت بزاں سیستان ھما بلوچستان اِنت ءُ سیستان ءِ مردم ھم بلوچ اَنت ءُ پہ ابدی بلوچ مان اَنت. 

آ دْراج ءُ شاھگانیں راجدپترے کہ اے کولی پہ وتی پجّار ءَ پیش ئِے  کن اَنت یک بے سَنَدیں دروگ ءُ وسّاچیں راجدپترے کہ وت اِش ٹھینتگ .

اگاں اے پنچ ھزار سالی راجدپتر کہ اے کولیّاں پہ وت تْراشتگ ءُ سَجینتگ راستے بہ بیتّیں گڑا مروچی باید اِنت کہ ایشانی مردمانی آبادی ءِ  کساس پہ پنجاہ ملیون ءَ اگاں ناں بلے پہ سی ملیون ءُ کم چہ کم دہ ملیون ءُ پنچ ملیون ءَ بہ رس اِتین اَنت کہ اے بارہ ءَ ما پہ دلجمی گْوشت کن ایں کہ اے سرجَمیں کولیّانی آبادی کسان چہ مزن دوسد ءُ پنجاہ ھزار ءَ چہ گیش نہ اِنت. 

اے سرجَمیں بلوچ راج ءِ زِمّہ اِنت کہ اے راجدپتر ءَ بہ زانت ءُ چہ اے لوڑیگ ءُ کولی زادگانی بیھ ءُ بنیاد ءَ دگراں ھم سرپدی بہ دنت. 

شمئے زانتکاری  ءُ سرپدی پہ بلوچستان ءِ راست منّی ءُ تچکیں  دْروشم ءَ وت َیک مزنیں دیم پہ دیمی ءُ پانک جنی یے پہ اے کولیّانی دیم ءَ ءُ ھمے چیز سَوَب بیت تانکہ بلوچستان ءِ سیاسی بالاد ردوم بہ کنت. 

پمیشکا وتی گپّ ءُ نبشتانکاں ایشاں زابلی مہ گْوش اِت ءُ مہ نبیس اِت ءُ ایشانی پجّار ءَ کہ چہ بیھ ءَ کولی بیتگ اَنت ءُ ھپتاد سال ءَ پیش رزا شاہ ءَ گَلّینتگ ءُ بلوچستان ءَ دیم داتگ اَنت بہ گْوش اِت ءُ بہ نبیس اِت. 


شمئے دپ دُزّی ءُ ناسرپدی سَوَب بیت تانکہ اے گیشتر زلم ءُ ناروائی بہ کن اَنت. 

پرچا کہ اے  ھچبر چہ تماہ ءُ چاپلوسی ءَ دزبردار نہ بنت ءُ اے سھرائیں گپّے کہ  کولی پہ کولیگری ءُ چاپلوسی ءَ  اَڈّ کنگ ءُ ایر آرگ بیتگ اَنت. 


   بلوچ ءُ بلوچستان تاں ابد 

سبز ءُ آباد ءُ میزران بات اَنت 


دلگوش: اے نبشتانک چہ سوشل میڈیا ءَ زورگ بوتگ کہ ھمے نام (دکتر مھمود بلوچ ) ءَ نبشتہ بوتگ۔


No comments:

Post a Comment

Pages